Портал:Швеция

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Портал Жоба Талқылау Қатысушылар


Швеция порталы

Кіріспе

Швеция (Швеция Kорольдігі) - Eуропада орналасқан ел. Скандинавия елдерінің бірі. Швеция Корольдігі — Солтүстік Еуропадағы Скандинавия түбегінің шығысы мен оңтүстігін алып жатқан мемлекет. Cолтүстік-батысында Норвегиямен, солтүстік-шығысында Финляндиямен шектеседі. Оңтүстік-шығысын Балтық теңізі, ал оңтүстік-батысын Эресунн бұғазы (Швецияны Даниядан бөліп тұр) мен Каттегат, Скагеррак бұғаздарының сулары шайып жатыр.

Таңдаулы мақала

Скандинавия түбегіЕуропадағы ең ірі түбек. Түбек аумағына Норвегия, Швеция мемлекеттері түгелімен және Финляндияның солтүстік бөлігі кіреді. Жер аумағы 800 мың км2. Солтүстік -шығыстан оңтүстік-батысқа қарай 1900 км-ге созыла орналасқан, ені 800 км-дей. Баренц, Норвег, Солтүстік, Балтық түбектерімен (бұғаздармен, шығанақтармен) қоршалған. Құрлықтағы шартты шекарасы Ботния және Варангер-фьорд шығанақтары аралығымен жүргізіледі. Солтүстік және батыс жағалаулары тік құз жартасты, фьордтармен күшті тілімделген.

Батыс бөлігінің климаты мұхиттық, шығысқа қарай континенттілік арта түседі. Қаңтар айының орташа температурасы — 16оС-тан 2оС-қа дейін, шілденікі 10 — 17оС. Жылдық жауын-шашын мөлш. 400 — 3000 мм. Өзен торы жиі; өзендері негізінен қысқа, мол сулы. Лулеэльвен, Умеэльвен т.б. өзендерде ірі СЭС-тер жұмыс істейді. Көлдерге бай (ең ірілері: Венерн, Меларен, Веттерн). Жерінің 43%-ға жуығын ормандар (тайга, аралас және жалпақ жапырақты), қиыр солт-н тундра алып жатыр. Негізінен орман жануарлары (бұлан, түлкі, қоян т.б.), солт-нде бұғылар мекендейді. Құз-жартасты жағалауы мен аралдар — құс базары. Теңіздің жағалық бөлігі, өзен-көлдері балыққа (треска, май шабақ) бай.

Толығырақ...

Таңдаулы сурет

Швециядағы күз (қазан 2005).

Санаттар

Таңдаулы тұлға

Даг Яльмар Агне Карл Хаммаршёльд (швед. Dag Hjalmar Agne Carl Hammarskjöld, Dag Hammarskjöld ; 29 шілде 1905 — 18 қыркүйек 1961) — қаржы министірлігінде және Швеция банкінде, кейіннен шетел істері жөніндегі миністірлікте әртүрлі қызмет атқарған мемлекет қайраткері; 1953 жылдан өмірінің соңына дейін Біріккен Ұлттар Ұйымының бас хатшысы қызметінде болған. БҰҰ өткізген (1956 жылы Мысырда) алғашқы қайырымдылық шарасының ұйымдастырушысы.

Сонымен қатар ақын, журналист әрі эссе шебері ретінде танымал. 1954 жылдан Швед академиясының мүшесі. Дүниеден өткен соң 1961 жылы дүниежүзілік Нобель сыйлығының лауреаты атағы берілді. БҰҰ-ның Конгода өткен қайырымдылық шараның ұйымдастырылуы барысында Солтүстік Родезиядағы әуе апатында қаза болды. Апаттың нақты себептері мен жағдайлары әлі күнге дейін белгісіз.

Толығырақ...

Таңдаулы бейнематериал

Швециядағы сарқырама.

Жобалар

Викиқор Викисөздік Викитека Викидәйек

Бұл порталды толықтырып, Уикипедияға көмектесуге шағырымыз. Жобаның қатысушылары

Туыстас порталдар