С. Қожамқұлов атындағы Жезқазған қазақ музыкалық драма театры

С. Қожамқұлов атындағы Жезқазған қазақ музыкалық драма театры
Орналасуы	Қазақстан Жезқазған
Негізделгені	1972

С. Қожамқұлов атындағы Жезқазған қазақ музыкалық драма театры – Жезқазған қаласындағы мәдени-сахналық орталықтардың бірі.

Тарихы

Театр 1972 жылы сол кездегі Торғай облысының орталығы Арқалық қаласында белгілі қоғам қайраткері Өзбекәлі Жәнібековтің жетекшілігімен ашылды. Мәскеудегі М.С. Щепкин атындағы жоғары театр училищесін бітірген 17 түлек театрдың алғашқы әртістері болды. Театр шымылдығы М. Әуезовтің “Айман — Шолпан” комедиясымен ашылды. Театр труппасына режиссер Ж. Есенбеков жетекшілік етті. 1974 жылы театр труппасына Қазақстанның халық артісі З. Сүлейменов , актер Ә. Теңелбаев келіп қосылды. Театр құрамында Ш. Есенғұлова мен М. Манапов, т.б. жемісті еңбек етті.

Театр жетістіктері

1978 жылы театр Н. Островскийдің «Құрыш қалай шынықты» спектаклін қойғаны үшін Қазақстан Жастар одағының сыйлығымен марапатталды. 1981 жылы театрға белгілі театр қайраткері, Социалистік Еңбек Ері Серке Қожамқұловтың есімі берілді. 1985 жылы Тбилиси қаласында өткен, Ұлы Жеңістің 40 жылдығына арналған ІІ Бүкілодақтық жастар фестиваліне театр Әкім Таразидің «Қыз махаббаты» спектаклімен қатысты.

1988 жылы Торғай облысының таратылуына байланысты театр Жезқазған қаласына ауыстырылды. 1992 жылы Ғабит Мүсіреповтің 90 жылдығына арнап Алматыда өткізілген республикалық театр фестивалінде Ғ. Мүсіреповтің «Қозы Көрпеш – Баян Сұлуын» қойып, Гран-приді жеңіп алды (режиссер ҚР еңбек сіңірген қайраткері Ж. Қажиев). Осы жеңістің арқасында 1993 жылы театр Мысырдың Каир қаласында өткен халықаралық фестивальге қатысты. 1994, 1996 жылдары республикалық фестивальдерде ІІ орын алса, 1995 жылы Гран-Приді жеңіп алды.

1998 жылы Жезқазған облысының тарауына байланысты драмалық труппа құрамына бұрынғы облыстық қуыршақ труппасы қосылды.

Театр аз жылда Ф. Эрвенің “Түлкі бикеш”, Б. Майлиннің “Шұға”, У. Гаджибековтің “Аршын мал алан”, М. Кәрімнің “Тастама отты, Прометей!”, Н. Островскийдің “Құрыш қалай шынықты?” (Қазақстан комсомолы сыйлығы, 1978; режисер Тәпенов), О. Бөкеевтің “Құлыным менің”, т.б. секілді күрделі шығармаларын сахналап, көрермендер ықыласына бөленді. Бүгінгі күнге дейін театр сахнасында дүние жүзі мен ТМД елдерінің, сондай-ақ, ұлттық драматургиямыздың 200-ден астам таңдаулы туындылары қойылды. Олардың арасында Ж.Б. Мольердің “Әлін білмеген әлек”, У. Шекспирдің “Ромео — Джульетта”, М. Әуезовтің “Таңғы жаңғырық”, “Қара қыпшақ Қобыланды”, “Қарагөз”, Ғ. Мүсіреповтің “Қыз Жібек”, “Қозы Көрпеш — Баян сұлу”, Ш. Хұсайыновтың “Алдаркөсе”, Ә. Нұрпейісовтің “Қан мен тер”, Ш. Мұртазаның “Сталинге хат”, Т. Ахтановтың “Күшік күйеу”, Қ. Мұхаметжановтың “Жат елде”, Д. Исабековтің “Әпке”, Ә. Тәжібаевтың “Көтерілген күмбез”, Ш. Айтматовтың “Арманым, Әселім”, М. Байджиевтің “Жекпе-жек”, С. Асылбековтің “Желтоқсан жаңғырығы”, т.б. көрермендер тарапынан жоғары бағасын алған, өзгеше өрнек, көркемдік шешімін тапқан шығармалар болды.

2000 жылы Павлодар қаласында Иса Байзақовтың туғанына 100 жыл толу құрметіне арнап өткізілген VІІІ республикалық театр фестиваліне Ә. Тәжібаевтың "Көтерілген күмбез" спекаклін қойып, үшінші мәрте Гран-приге ие болды. 2001–2012 жылдары республикалық театр фестивалдерінде (Қызылжар, Қызылорда, Көкшетау, Қарағанды, Тараз, Қостанай қалаларына) шығармашылық ұжым түрлі номинацияларды бірнеше рет жеңіп алып, талантты әртістері лайықты бағаланды. Театр ұжымы Қарағанды қаласында жыл сайын өтетін аймақтық балалар театрының фестиваліне де қатысып, 2002, 2005, 2009 жылдары І орын алса, 2007 жылы Р. Ибраеваның «Алпамыс батыр» ертегісі Гран-приге лайықты деп саналды.

Актерлер жетістіктері

• Режисер Ж. Қажиев сахналаған қойылымдар театр ұжымының ғана емес, отандық театр өнерінің табысы ретінде бағаланды. Олардың ішінде “Қыз Жібектегі” Бекежанды бұрынғы қойылымдардан өзгеше бейнелеген А. Исмағұловқа 1989 жылы Бішкекте өткен Орталық Азия республикалары театрларының аймақтық фестивалінде бас жүлде берілді.
• Абайдың 150 жылдығына орай өткен республикалық театрлар фестиваліндегі “Ерте ояндым, ойландым, жете алмадым” қойылымындағы рөлі үшін актер С. Бұлғақбаев бас жүлдеге ие болды.
• Халық артісі Д. Жанботаев (Жиренше) “ерлер образын” үздік сомдағаны үшін арнаулы жүлде алды.
• Бішкекте өткен “Ш. Айтматов және театр” халықаралық театрлар фестивалінде Хаджиев қойған “Арманым, Әселім” спектаклінде басты рөлде ойнаған Қ. Бегайдаровқа “ерлер образын үздік сомдағаны үшін”, қойылымның музыкасын жазған театрдың музыка бөлімінің меңгерушісі, композитор М. Түсіпбековке “ең үздік музыкасы үшін” арнайы жүлделері берілді. Театр ұжымы Алматы қаласында төрт рет (1974, 1987, 1992, 1995) шығармашылық есеп берді.
• 2002 жылы өткен театрлар фестивалінде Райхан Ибраева "Сиқырлы кітап" ертегісі үшін "Үздік драмалық шығарма", Серік Бұлғақбаев "Ең үздік ер рөлі" номинациясын жеңіп алды.
• 2009 жылдың қыркүйек айында Қарағанды қаласындағы XYII республикалық фестивальде ҚР халық әртісі, Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген қайраткері Досжан Жанботаев "Қанда бар ғой, қанда!" қойылымындағы рөлі үшін "Ең үздік ер рөлі" номинациясын иеленді. Сондай-ақ, ол аталған рөлі үшін "Жыл әртісі" номинациясы бойынша облыс әкімінің "Алтын қобыз" жүлдесін алды.
• 2010 жылы Тараз қаласындағы XVIII республикалық театрлар фестивалінде қойылған Сәкен Жүнісовтің "Жаралы гүлдер" спектакліндегі Бақыт рөлі үшін жас актер Кенжетай Әбілдин "Ең үздік ер рөлі" номинациясын иеленді.

Театрдың кәсіби тұрғыдан өсіп, дамуына белгілі режиссер Қ. Жетпісбаев (1974 — 75), Е. Тәпенов (1976 — 79), Ж. Есенбеков (1972 — 82), Ж. Қажиев (1982 — 88), А. Дүйсебаев, Е. Дүйсенбинов, М. Бекхожин, С. Қарабалин, М. Ахманов елеулі үлес қосты.

Галерея

• 
• 
• 
•