Хосе Рауль Капабланка
| Хосе Рауль Капабланка | |
| ис. José Raúl Capablanca | |
 Хосе Рауль Капабланка (1931) | |
| Мемлекеттер | |
|---|---|
| Туған кездегі есімі |
Хосе Рауль Капабланка-и-Граупера |
| Туған күні | |
| Туған жері | |
| Қайтыс болған күні | |
| Қайтыс болған жері | |
| Марапаттары мен сыйлықтары |
Шахматтан әлем чемпионы (1921—1927) |
Хосе Рауль Капабланка[1] (19.11.1888, Куба, Гавана – 8.3. 1942, АҚШ, Нью-Йорк) – кубалық шахматшы, шахматтан дүние жүзінің 3-інші чемпионы (1921 – 1927), шахмат теоретигі, дипломат. Шахмат ойнауды төрт жасында әкесінен үйренген.
- 13 жасында матчтық кездесуде Х.Корсоны ұтып, Кубаның чемпионы атанды.
- 1904 жылы Нью-Йоркке келіп, университетке түседі.
Ол 1906 жылы Эм.Ласкер қатысқан турнирде бірінші орын алады, 1909 жылы АҚШ-тың чемпионы Ф.Маршаллды ұтады. Капабланка 1911 жылы Еуропадағы Сан-Себастьян турнирінде және 1913 жылы Нью-Йоркте өткен 3 турнирде бірінші, Гаванада өткен турнирде екінші орын алды. 1913 жылы Санкт-Петербургтегі консулдық жұмысқа тағайындалады. Ресей қалаларында шахматтық сеанстар беріп, бірнеше матчтар өткізді. Берлинде Эм.Ласкермен блиц-турнир өткізіп, жеңіске жетті. Мұнан соң Нью-Йорктегі (1919), Гастингстегі (1919) турнирлерде бірінші орын алды. 1921 жылы дүние жүзі чемпионы атағы үшін өткен Х.Р. Капабланка – Эм.Ласкер матчында 9:5 есебімен ұтқан Капабланка әлем чемпионы атағын жеңіп алды. 1922 жылы Лондонда өткен турнирде бас жүлдені еншіледі. 1927 жылы дүние жүзінің чемпионы атағы үшін өткен матчта 15,5:18,5 есебімен А.Алехинге ұтылды. Чемпиондық атақтан айрылған соң, турнирлерге жиі қатысты. 1931 жылы М.Эйвенді матчтық кездесуде 6:4 есебімен жеңді. Ол өз өмірінде ресми түрде 562 партия ойнап, оның 317-cін ұтып, 38-інде ұтылды, ал 207 партияны тең аяқтады[2]. Кубалық шахматшының енгізген теориялық жаңалықтары мен ойын этюдтері осы күнге дейін құндылығын жоғалтқан жоқ.
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, IV том
- ↑ "Jose Raul Capablanca. chessgames.com. Chessgames Services LLC, n.d.
|
Бұл — тұлға туралы мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
 | Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
| ||||||||||
| Ізашары: Эмануил Ласкер |
Шахматтан әлем чемпионы 1921—1927 |
Ізбасары: Александр Алехин |
| Шахматтан әлем чемпиондары | ||
|---|---|---|
| 1993 жылға дейін | ||
  | ||
| 1993–2006 | ||
| ФИДЕ нұсқасы бойынша | PCA нұсқасы бойынша | |
| Анатолий Карпов | Александр Халифман | Вишванатан Ананд | Руслан Пономарёв | Рустам Касымджанов | Веселин Топалов | Гарри Каспаров | Владимир Крамник | |
| 2006 жылдан кейін | ||
| Владимир Крамник | Вишванатан Ананд | Магнус Карлсен | Дин Лижэнь | ||