Адамгершілік тәрбиесі

АДАМГЕРШІЛІК ТӘРБИЕСІ — тәлім-тәрбиенің ықпалды әсерімен моральдық сананы қалыптастырудың, этикалық білімділікті, адамгершілік сезімді дамытудың сара жолы. Ол отбасы, мектеп, ұстаз, еңбек, қоғам, жеке ықпал арқылы іске асырылады. Сов. педагогика В. И. Лениннің «Қазіргі заман-дағы жастарды тәрбиелеу, оқыту, үйрету жұмысының бәрі де оларды коммунистік моральға баулу болын шығуы керек» (Шығ., 31-т., 292-6.) деген қағидасын іске асырады. Мектеп пен отбасы, пионер, комсомол ұйымдары жас ұрпақты тәрбиелеудің дәстүрлі өнегелері ретінде КП Программасында белгіленген Коммунизм құрылысшысыныц моралъдық кодексін басшылыққа алады. Жас адамның адамгершілігін қалыптастыруда мектепке дейінгі балдырғандар үшін оларға түсінікті ғибрат сөз, әсерлі өлең, сурет, әңгімелер пайдаланылады; үлгі-өнегелі ойын, еңбек үстінде, этикалы қатынас жағдайында әдепті адамгершілік әдет-дағдылары қалыптасады.

Мектеп жасындағылар үшін олардың саяси-әлеуметтік саналылығын (гуманизм, патриотизм, интернационализм), дүниетанымын, этикалық талғамын, ішкі рухани байлығын молайтатын жүйелі жұмыстар өткізіледі. Этикалық әңгіме, диспут, лекция өткізу және көркемөнердің түрлі салалары мен өдебиетті кеңінен пайдалану А. т-ндегі коммуннстік игі істер болып табылады. Еңбек адамдарын коммунистік саналылық рухында тәрбиелеу міндеттері: идеологпялық тәрбие, көпшілік саяси-ағарту жұмыстары, баспасөз, коркемөнердің барлық салаларын кеңінен пайдалану мен халқымыздың арман-мүддесін марксизм-ленинизм негізінде ұғынып, азаматтық борышын адал атқаруына көмектесумен шешіледі. А. т. әлеуметтік тұрмыста теріс мінез, жат қылықтарға қарсы тұра алатын ұстамдылықты қалыптастырады.

Әдеб.: Маркс и Энгельс о воспитании и образовании, М., 1957; Ленин о воспитании и образовании, М., 1963; Ленин В. И., Жастар одағының міндеттері, Шығ., 31-т.; Калинин М. И., Коммунистік тәрбие туралы, А., 1949; Крупская Н. К., Таңд. педагогикалың шығ., А., 1961; Ма-каренко А. С., Коммунистік тәрбие туралы, А., 1960; Аңмамбетов Ғ., Дәуітов Т., Жаңыпов А., Педа-гог этикасы, А., 1969.