Аймақтық гидрогеология

Аймақтық гидрогеология – гидрогеологияның бір саласы, ірі көлемді жер аймағын, геологиялық құрылымдардың гидрогеологиялық жағдайын, жер асты суларының таралу заңдылықтарын зерттейтін ғылым.

Ол жалпы аймақтың не жеке аудандардың гидрогеологиялық түсірімдерінің нәтижелеріне, гидрогеологиялық карталар мен қималарға негізделеді. Аймақтық гидрогеология жер қыртыстарының ішкі қабаттарындағы судың пайда болу, таралу, өзгеру тарихын, оның мөлшері мен сипатын, әр текті тау жыныстарымен байланысын, шаруашылыққа пайдалану жолдарын анықтайды. Аймақтық гидрогеология жаңадан жасалатын карталар мен зерттеулердің сапасын, гидрогеологиялық іздеулер мен барлау нәтижелерін жақсартуға мүмкіндік береді.

Қазақстанда аймақтық гидрогеология саласындағы ғылыми-зертеулер 20 ғасырдың 30-жылдарынан басталды. Ол кен игеру, елді мекендер салу, өндіріс, жол құрылыстарын жүргізу, тың және тыңайған жерлерді игеруге байланысты дамыды. Соның негізінде табиғи және антропогендік гидрогеологиялық процестердің өзге табиғи құбылыстармен байланыстары анықталып, республика жері жеке аймақтарға бөлінді. Қазақстан гидрогеологтарының (У.М.Ахмедсафин, Ж.Сыдықов, Ә.К.Жәкелов, С.Мұхамеджанов, В.Ф.Шлыгина, т.б.) көп жыл бойы жүргізген зерттеулері нәтижесінде республикадағы артезиан және грунт сулары, жылы, ыстық және шипалы су көздері, жер асты суларының табиғи қорлары туралы республика және шет ел баспаларынан 80-нен астам көлемді ғылыми еңбектер, іргелі қорытындылар жарық көрді, республика көлемін түгел қамтитын 20 аймақтық карта басылып шықты. Қазақстанның көлемді аумақтарының (батыс, солтүстік, оңтүстік, орталық және шығыс бөліктерінің) гидрогеологиялық жағдайларын негіздеуге арналған көп томдық гидрогеологиялық басылымның 5-томы жарияланды. Аймақтық гидрогеология саласын зерттеумен ҚР ҒМ–Ғылымдар Академиясының Гидрогеология және геоэкология институты, ҚР Экология және табиғи ресурстар министрлігі айналысады.