Айы

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Жалғыздықтың айы өтті» сияқты некен-саяқ тіркестер ішінде келгені болмаса, «айы» сөзі қазақ тілінде жеке тұрып ешбір мағынаға ие бола алмайды. Сондықтан да болар, оның тіркес ішінде нендей мағынада қолданылып тұрғанын айыру қиын. Ертедегі жазба ескерткіштер мен кейбір тілдер дерегіне үңілсек, «айы» сөзінің дербес мағынасы болғандығына көз жетеді. Орхон-Енисей жазуында: айын — қорқу, қауіптену мағынасында сақталса, қазіргі түркі тілдерінің ішінен туваларда: айыылдыг — қауіпті, ал айыыл — қауіп деген мағыналарды береді. Тіпті осы тұлғалас әрі мағыналас сөз моңғол тілінен де табылады: айх — қорқу, елегізу, шошу деген мағынаны білдіреді. Осы деректерге сүйене отырып, «жалғыздықтың айы өтті» деген тіркестен «жалғыздықтың қорқынышты (қаупі) өтті» сияқты түсінік алуға болады.[1]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Бес жүз бес сөз.— Алматы: Рауан, 1994 жыл. ISBN 5-625-02459-6