Акра (Иерусалим)
Акра (ивр. חקרא или חקרה, арам. Хакра, еск-грек Ἄκρα, «биік, берік мекеме») — б.з.д 168 жылы Селевкид мемлекетінің басшысы Антиох Эпифанның Иерусалимда тұрғызған бекінісі. Маккавеев пен Хасмонейск хандықтарының айналасындағы көтерілістерде аса зор рөл атқарды. Бұл бекініс шайқас кезінде Симон Маккаевейдің бұйрығы бойынша жойылды. Осыған дейін бұл атау “Давид патшаның ескі Иерусалимдағы кварталдарының бірінің атауы” деген көзқарастар тараған.
Орналасуы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Акраның нақты орналасқан орны элиннистік Иерусалимде ұзақ талқыға салынған болатын. Тарихшылар мен археологтар нарративті сілтемелерге сүйене отырып, Иерусалимдегі түрлі орындарды зерттеуді ұсынады. Археологиялық зерттеулер нәтижесінде 1960 жылдардың соңына қарай талқылама басқа деңгейге өтті. Жаңа ашылулар ескі әдеби сілтемелерді, Иерусалим географиясын және кезінде табылған артефакттарды қайта бағалауын талап етті. Йорам Цафрир “Храмды таулар” платформасының оңтүстік-шығыс бұрышындағы құрылыс топтарын жинақтап, оларды бекіністің орналасу жерінің кілті деп санаған. 1968-1978 жылдар аралағындағы қазба жұмыстары кезінде сол ауданнан Акрамен байланысы бар элементтер табылған, сонымен қатар, казарма бөлмелері және ауқымды цистерна. 2015 жылдың қараша айында Израилдің басқару жүйесі Акраның орналасқан аймағының басқа жерде екенін, яғни, Храмды таулардың оңтүстік-батысынан, Давид қаласының солтүстік-батысы аралығында орналасқанын жария етті.
Құлдырауы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Б.з.д 160 жыл бұрын Иуда қаза тапты, оның орнына ағасы Ионатан келіп, Акраны қамтамасыз етіп жүрген жолға бөген салуға тырысты. Ол бұл үшін барлық керектіні жинап алды, бірақ ол Диодот Трифон бастаған Селевкид әскерінің сұрапыл соғысына қарсы тұрғанға мәжбүр болды. Ионатан шақырылған келісімде Трифон оны және оның қарамағындағы жұмысшылардың күл- талқанын шығарды. Ионатанның орнына б.з.д 141 жылы ақыры Акраны жаулап алған ағасы Симон келді. Екі дереккөзде де Акра тағдыры жайлы мәлімет берілген, алайда, олардың хабарламалары бір-біріне қарсы. Атақты ғалым Бецалель Бар-Кохбаның айтуы бойынша: Б.з.д 139 жыл бұрын Антиох VII Сидет Симон жаулап алған Яффо және Гезер қалаларымен бірге Акраны тұтынған кезде, ол әлі құлдырамаған болатын. Симон екі қала туралы талқылауға дайын болғынмен, Акра жайлы еске салмады. Тап осы сәтте ол Иерусалимды сақтап қалу үшін, Акраны бермеуге шешті. Қорытындылай келе, Акраны б.з.д 130-ыншы жылдарда Симон бұзды.