Алаша хан (қалашық)

Алашахан — орта ғасыр қаласының орны. Қарағанды облысы Ұлытау аданынан 18 км жерде, Қаратал өзеннің солтүстік жағасында орналасқан. Ә.Х. Марғұлан ашып, тұңғыш сипаттамасын жасады, кейінірек С.Ж. Жолдасбаев, Ж.Е. Смайылов кешенді зерттеу жұмыстарын жүргізді. Екі бөліктен тұратын қ-ның негізгі бөлігі төртбұрышты (90х92 м), айналасы ені 5-7 м, тереңдігі 1,5 м ормен және кезінде ені 4,5 м болған балшықтан соғылған қабырғамен қоршалған. Құлаған бұл қабырғаның сақталған биіктігі 3,5-4 м, ені іргесінде кейде 16 м-ге дейін жетеді, бұрыштарында мұнара орындары бар. Қақпа оңтүстігінен шығарылған. Негізгі бөліктің шығыс жағында жапсарлас жатқан төртбұрышты (65х70 м), үш жақтан айналдыра қазылған оры мен биіктігі 3 м-ден асқан жалы бар екінші кіші бөлік бар. Қаланың екі бөлігінде де құрылыс салынбаған, біркелкі тегіс келген алаңдардың мәдени қабаты жоқ. Қала тұрақты мекен-жай, қоныс қызметін атқармаған, тек ерекше жағдайларда пайдаланылатын арнаулы қамал ретінде болған. Алашахан ескерткіштерінің түрлі құрылымдық ерекшеліктерін ескере отырып, ғалымдар оны 15-17 ғ-ға жатқызады.

Дереккөздер

Қазақ ұлттық энциклопедиясы