Алексей Анатольевич Навальный

	Алексей Навальный; орыс. Алексей Навальный
	; Навальный, 2011 жыл
Лауазымы
Ту	Болашақ Ресейі партиясының төрағасы
28 наурыз 2019 — 17 қаңтар 2021
Ізашары	Иван Жданов; («Болашақ Ресейі» партиясы Орталық кеңесінің хатшысы ретінде)
Ізбасары	Леонид Волков (м.а.)
Орынбасары	Леонид Волков
17 қараша 2013 — 19 мамыр 2018
Ізашары	лауазымы құрылды
Ізбасары	Иван Жданов; («Болашақ Ресейі» партиясы Орталық кеңесінің хатшысы ретінде)
25 маусым 2012 — 24 маусым 2013
4 мамыр — 11 қыркүйек 2009
Президент	Дмитрий Медведев
Губернаторы	Никита Белых
12 сәуір 2004 — 22 ақпан 2007
Өмірбаяны
Партиясы	Яблоко (2000–2007); Орыс ұлттық азат ету қозғалысы (2007–2011); Болашақ Ресейі (2013–)
Азаматтығы	КСРО (1976–1991); Ресей (1991–2024)
Дүниеге келуі	4 маусым 1976 ; Бутынь, Одинцово ауданы, Мәскеу облысы, РКФСР, КСРО
Қайтыс болуы	16 ақпан 2024 (47 жас); Харп, Ямал-Ненец автономиялық округі, Түмен облысы, Ресей Федерациясы
Әкесі	Анатолий Иванович Навальный
Анасы	Людмила Ивановна
Жұбайы	Юлия Борисовна Навальная
Балалары	Дарья Навальная, Захар Навальный
Сайты	navalny.com
Марапаттары	Сахаров сыйлығы (2021); Борис Немцов сыйлығы (2021); Үлгі:Күміс батырма (2021); Үлгі:Алтын батырма (2022)
Alexey Navalny Ортаққорда
	өңдеу

Алексей Анатольевич Навальный (орыс. Алексей Анатольевич Навальный, 4 маусым 1976 жыл, Бутынь, Мәскеу облысы – 16 ақпан 2024 жыл, Харп, Ямал-Ненец автономиялық округі) — ресейлік саясаткер, заңгер, елдегі жемқорлық пен парақорлықты әшкерелейтін тергеулер арқылы аты шыққан оппозиция көшбасшыларының бірі. Навальный өзін Владимир Путин басқарған Ресей билігінің басты қарсыласы деп атаған. «Болашақ Ресейі» саяси партиясын және «Жемқорлықпен күрес фондының» (орыс. «Фонд борьбы с коррупцией», ФБК) негізін салған. YouTube сайтындағы миллиондаған көрермендері бар «Алексей Навальный» мен «Навальный LIVE» арналарының авторы.

Алексей Навальный 2013 жылғы Мәскеу мэрі сайлауында сайлаушылардың 27,24% дауысын жинап, екінші орынды иеленді (Сергей Семёнович Собянин бірінші орынға жайғасып, Мәскеу мэрі атанды). 2022 жылғы жағдай бойынша Навальныйдың YouTube-те 6,3 миллионнан астам жазылушысы бар; өзінің әлеуметтік медиа арналары арқылы ол өзінің командасымен бірге Ресейдегі сыбайлас жемқорлық туралы материалдар жариялады, саяси демонстрациялар ұйымдастырды және сайлауларға қатысты. 2011 жылғы радио сұхбатында ол Ресейдің билік партиясы «Біртұтас Ресейді» "алаяқтар мен ұрылар партиясы" деп атады, оның осы сөзі кейінірек эпитетке айналды.

2021 жылғы қаңтарда Навальный Ресейге оралды және ол 2014 жылғы соттылығының нәтижесінде тағайындалған Германияда ауруханада жатқан кезде шартты түрде мерзімінен бұрын босату шарттарын бұзды деген айыппен бірден ұсталды.^[1] Оның қамауға алынуынан және Путинді жемқорлықпен айыптаған «Путин сарайы» деректі фильмі жарияланғаннан кейін бүкіл Ресейде жаппай наразылық акциялары өтті. 2021 жылғы ақпанда оның шартты жазасы екі жарым жылдан астам бас бостандығынан айыру жазасына ауыстырылды.^[2]^[3] 2022 жылғы наурызда Навальный жаңа сот процесінде ақша жымқырды және сотты құрметтемеді деп танылып, қосымша тоғыз жылға бас бостандығынан айырылды;^[4] оның апелляциялық шағымы қабылданбады және маусымда Навальный қатаң режимдегі түрмеге ауыстырылды.

2009 жылы «Ведомости» газеті Навальныйды «жыл адамы» деп таныды.^[5] 2012 жылы Time журналы оны әлемнің 100 ең ықпалды адамның санатына, 2017 жылғы маусымда интернеттегі 25 ең ықпалды адамның санатына қосты. 2017 жылы «Ведомости» газеті Навальныйды «жыл саясаткері» деп таңдады.

2024 жылғы 16 ақпанда Навальный түрмедегі серуендеуден кейін өзін нашар сезінді, бірден есін жоғалтты, жедел жәрдем дәрігерлері оны қайтыс болды деп жариялады. Ресми дереккөз бойынша өлім себебі бөлінген қан ұйығы мен одан шыққан инфекция болған.^[6]

Дереккөздер

↑ Марфа ВАСИЛЬЕВА Год назад был задержан Алексей Навальный (орыс.). euronews (17 января 2022).
↑ As It Happened: Navalny Sentenced to 2 Years and 8 Months in Penal Colony (ағыл.). The Moscow Times (3 February 2021).
↑ Putin critic Navalny jailed in Russia despite protests (ағыл.). BBC News (3 February 2021).
↑ Навального приговорили к девяти годам колонии строгого режима (орыс.). BBC Русская служба (22 марта 2022).
↑ Биография Алексея Навального, РИА Новости (18 наурыз 2011). Тексерілді 16 қыркүйектің 2018.
↑ ФСИН: Алексей Навальный умер в колонии (орыс.). meduza.io (16 февраля 2024). Тексерілді, 16 ақпан 2024.

[1] Марфа ВАСИЛЬЕВА Год назад был задержан Алексей Навальный (орыс.). euronews (17 января 2022).

[2] As It Happened: Navalny Sentenced to 2 Years and 8 Months in Penal Colony (ағыл.). The Moscow Times (3 February 2021).

[3] Putin critic Navalny jailed in Russia despite protests (ағыл.). BBC News (3 February 2021).

[4] Навального приговорили к девяти годам колонии строгого режима (орыс.). BBC Русская служба (22 марта 2022).

[5] Биография Алексея Навального, РИА Новости (18 наурыз 2011). Тексерілді 16 қыркүйектің 2018.

[6] ФСИН: Алексей Навальный умер в колонии (орыс.). meduza.io (16 февраля 2024). Тексерілді, 16 ақпан 2024.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]