Алтай шегіргүлі

Алтай шегіргүлі
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Өсімдіктер Бөлімі: Гүлді өсімдіктер Табы: Қос жарнақтылар Сабы: Malpighiales Тұқымдасы: Violaceae Тегі: Viola Түрі: V. altaica
Екі-есімді атауы
Viola altaica Ker Gawl.

Алтай шегіргүлі (лат. Viola altaica) – шегіргүл тұқымдасына жататын өсімдік.Қазақстанда кездесетін 30 түрдің ішіндегі ең ірі гүлдісі,шалғындықта және ылғалданған ірі қиыршық тасты беткейлерде,орман белдеуінің жоғарғы бөлігінен бастап Альпі белдеуіне дейін таралған.Барлық биік тау жоталарында Алтайдан бастап,Батыс Тянь-Шаньға дейінгі аралықтағы жиі қаулай өседі,гүлдеу кезеңінде күлгін немесе сары егістік құрайды.Бұл көпжылдық шөп (15 см,биік емес)жұқа тамыр сабақты,көп санда бұтақтары қысқы сабақтарға ауысады.Дөңгеленген жапырақтары қысқа сағақты,сабақ түбіне жақын орныққан.Гүлдері жалғыздан, ірі( диаметрі 3см-ге дейін)әр түрлі ұзындықтағы тостағанша жапырақша,желектер,аталықтар бестен,түйін ұзарған бағаналы,екі жеміс жапырақшасынан тұрады.Желектері күлгін,көк,көгілдір,төменгі және бүйірдегі сары анық көрінетін күңгірт қызылқоңыр сызықшаларымен.Астыңғы желектері басқаларына қарағанда кеңдеу.Жіңішке жоғары қарай қайырылған,шақшалы.Шегіргүл мамырдан тамызға дейін гүлдейді,жемістері сопақша,жұмыртқа тәрізді қорапша.Шілде- тамызда піседі,пісіп жетілген қорапша қайықшаға ұқсап,үш ұяшықтың жіктерімен қақырайды.Ұсақ көптеген тұқымдарын шашады.Декоративті өсімдік.Бұл түр бірнеше бауда өсірілетін шегіргіл сорттарының арғы тегі болып есептеледі. Сондай-ақ халық арасында "Анютины глазки" деген атпен танымал