Алтыншыбық

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Алтыншыбық
(сары раушан)
Solidago virgaurea var. leiocarpa
Solidago virgaurea var. leiocarpa
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Өсімдіктер
Бөлімі: Гүлді өсімдіктер
Табы: Қос жарнақтылар
(unranked) Asterids
Сабы: Asterales
Тұқымдасы: Asteraceae
Кіші тұқымдасы: Asteroideae
Тайпасы: Astereae
Кіші тайпасы: Solidagininae
Тегі: Solidago
L.
түрлері

100-120 түрі белгілі

Алтыншыбық немесе сары раушан (лат. Solidago) – астралылар тұқымдасының көпжылдық өсімдіктер тегі.

Географиялық таралуы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Өсімдіктің 80-дей түрі солтүстік жарты шардың тропиктік емес жерлерінде, көбіне Солтүстік Америкада таралған. Кеңес одағының бұрынғы аймағында 23 түр бар.

Сипаттамасы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Өсімдік сабағы тік, кейде жіптесін болады.

Кезекті жапырақтары эллипс тәрізді, үшкір, шеттері ара жүзі сияқты.

Гүл шашақтары алтындай сары. Олар ұзынша келген шашақ бас гүл болып жиналған. Шілде – қыркүйек айларында гүлдейді. [1]

Жемісі кішкентай, паппусқа жабысқан. Ұзындығы 0,7—4,5 мм ені 0,2—0,8 мм, цилиндр пішіндес. Паппусы - жемісінен ұзын, көптеген түкшелерден тұрады.,

Химиялық құрамы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Бұл аз зерттелген өсімдік. Әзірге белгілі болғаны, оның құрамында сапониндердің, алкалоидтардың болатындығы.

Қолданылуы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Дәрі жасау үшін алтыншыбықтың гүлдеген кезіндегі жиналған шөбі пайдаланылады. Оны басқа дәрілік шөптермен қосып қайнатынды, немесе тұнба түрінде өкпе туберкулезіне, қарынның және ұлтабардың жарасына, сондай-ақ өт жолы тасы және шемен ауруы кезінде несеп жүргізетін дәрі ретінде қолданады. Оны әдетте көптеген басқа шөптермен араластырып пайдаланады.

Алтыншыбық шөбі ауыз ішіндегі ауруларды емдеу, жидіген қызыл иек етін қатайтып, нығайту және ауыздан келетін жағымсыз иісті жою үшін ауыз шаюға арналған тұнба жасауға пайдаланған. Болгар халық медицинасында алтыншыбық ұзаққа созылған бүйрек ауруын да, оның қабыну процестерін де, бүйректе тас пен құм пайда болғанда, несеп альбуминуриясында, сонымен қатар несеп қышқылының алмасу процесі бұзылғанда және асқынған ісіктерге қолданылады. Алтыншыбық көбіне қайнатынды түрінде пайдаланылады.

Түрлері =[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Кәдімгі алтыншыбық (Solidago virgaurea)

Алтыншыбық тегіне 100-ден астам[2] өсімдік түрлері кіреді.

Кейбір түрлері:

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. "Дәрілік өсімдіктер"/Бас редакторы М.Қожабеков-"Қазақстан" баспасы,1975..
  2. 1The Plant List мәліметі бойынша - 113 Solidago