Алтыншыбық

Алтыншыбық (сары раушан)
Solidago virgaurea var. leiocarpa
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Өсімдіктер Бөлімі: Гүлді өсімдіктер Табы: Қос жарнақтылар (unranked) Asterids Сабы: Asterales Тұқымдасы: Asteraceae Кіші тұқымдасы: Asteroideae Тайпасы: Astereae Кіші тайпасы: Solidagininae Тегі: Solidago L.
түрлері
100-120 түрі белгілі

Алтыншыбық немесе сары раушан (лат. Solidago) – астралылар тұқымдасының көпжылдық өсімдіктер тегі.

Географиялық таралуы

Өсімдіктің 80-дей түрі солтүстік жарты шардың тропиктік емес жерлерінде, көбіне Солтүстік Америкада таралған. Кеңес одағының бұрынғы аймағында 23 түр бар.

Сипаттамасы

Өсімдік сабағы тік, кейде жіптесін болады.

Кезекті жапырақтары эллипс тәрізді, үшкір, шеттері ара жүзі сияқты.

Гүл шашақтары алтындай сары. Олар ұзынша келген шашақ бас гүл болып жиналған. Шілде – қыркүйек айларында гүлдейді.

Жемісі кішкентай, паппусқа жабысқан. Ұзындығы 0,7—4,5 мм ені 0,2—0,8 мм, цилиндр пішіндес. Паппусы - жемісінен ұзын, көптеген түкшелерден тұрады.,

Химиялық құрамы

Бұл аз зерттелген өсімдік. Әзірге белгілі болғаны, оның құрамында сапониндердің, алкалоидтардың болатындығы.

Қолданылуы

Дәрі жасау үшін алтыншыбықтың гүлдеген кезіндегі жиналған шөбі пайдаланылады. Оны басқа дәрілік шөптермен қосып қайнатынды, немесе тұнба түрінде өкпе туберкулезіне, қарынның және ұлтабардың жарасына, сондай-ақ өт жолы тасы және шемен ауруы кезінде несеп жүргізетін дәрі ретінде қолданады. Оны әдетте көптеген басқа шөптермен араластырып пайдаланады.

Алтыншыбық шөбі ауыз ішіндегі ауруларды емдеу, жидіген қызыл иек етін қатайтып, нығайту және ауыздан келетін жағымсыз иісті жою үшін ауыз шаюға арналған тұнба жасауға пайдаланған. Болгар халық медицинасында алтыншыбық ұзаққа созылған бүйрек ауруын да, оның қабыну процестерін де, бүйректе тас пен құм пайда болғанда, несеп альбуминуриясында, сонымен қатар несеп қышқылының алмасу процесі бұзылғанда және асқынған ісіктерге қолданылады. Алтыншыбық көбіне қайнатынды түрінде пайдаланылады.

Түрлері =

Кәдімгі алтыншыбық (Solidago virgaurea)

Алтыншыбық тегіне 100-ден астам өсімдік түрлері кіреді.

Кейбір түрлері:

• Solidago albopilosa E.L.Braun
• Solidago altissima L. — Биік алтыншыбық — Солтүстік Америка
• Solidago arguta Aiton
• Solidago bicolor L. — Екітүсті алтыншыбық
• Solidago caesia L.
• Solidago canadensis L. — Канадалық алтыншыбық — Солтүстік Америка
• Solidago confinis A.Gray
• Solidago flexicaulis L.
• Solidago gigantea Aiton
• Solidago juncea Aiton
• Solidago leavenworthii Torr. & A.Gray
• Solidago lepida DC.
• Solidago microglossa DC.
• Solidago hirsutissima (Makino) Kitam.
• Solidago missouriensis Nutt.
• Solidago mollis Bartl.
• Solidago multiradiata Aiton
• Solidago nana Nutt.
• Solidago nemoralis Aiton
• Solidago nitida Torr. & A.Gray
• Solidago odora Aiton
• Solidago ouachitensis C.E.S.Taylor & R.J.Taylor
• Solidago patula Muhl. ex Willd.
• Solidago ptarmicoides (Torr. & A.Gray) B.Boivin
• Solidago rugosa Mill. — Солтүстк Америка
• Solidago sempervirens L.
• Solidago shortii Torr. & A.Gray — Шорти алтыншыбығы — Солтүстік Америка
• Solidago simplex Kunth
• Solidago spathulata DC.
• Solidago speciosa Nutt.
• Solidago spectabilis (D.C.Eaton) A.Gray
• Solidago spithamea M.A.Curtis ex A.Gray
• Solidago squarrosa Muhl.
• Solidago uliginosa Nutt.
• Solidago ulmifolia Muhl. ex Willd.
• Solidago velutina DC.
• Solidago verna M.A.Curtis ex Torr. & A.Gray
• Solidago virgaurea L. — Кәдімгі алтыншыбық