Аподейктика

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Аподейктика (грек. apodektіkos — сенімді), логикада — дау-талассыз дәлелденетін, мейлінше нанымды, айқын білімді білдіретін термин. Аристотель А. деп ақиқаттылығы мен жалғандығы дедуктивті (қ. Дедуктивтік теория) тәсілмен тұжырымдалған дәлелдемені айтады. Аристотельше силлогизмнің өзі А-лық білім құралы. Пікір айтуда А. терминімен қатар, мағынасы тұрғысынан қарайлас аподиктика (қажеттілік) ұғымы кездеседі. Формальды логикада пайымдаулардың модалдылығына қарай олар проблемалық, ассерторлық және аподиктикалық болып бөледі. А-лық пайымдауда нәрсе мен оның қасиеті арасындағы заңды байланыс көрсетіледі. А-лық пайымдауды білдіру үшін “қажетті”, “болуы тиіс”, “міндетті түрде” т. с. с. сөздер қолданылады. Кейде мұндай сөздер жасырын тұруы да мүмкін. Мысалы: “Су 1000 температурада қайнайды”.