Үшкіржеміс жидесі: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Тарихын шолу
← Ескірек өңдеме
Content deleted Content added
VisualWikitext
Өңдеу түйіні жоқ
Тег: ✔ Тексерілді деп белгіледі
 
1-жол: 1-жол:
{{Taxobox
{{Тексерілмеген мақала|date=қараша 2015}}<!-- БҰЛ МӘТІНДІ ӨШІРМЕҢІЗ! БҰЛ ҚАТАРДАН КЕЙІН ЖАЗЫҢЫЗ! -->
|image = Elaeagnus_angustifolia_(habitus).jpg
|image_caption =
|regnum = [[Өсімдіктер]]
|divisio = [[Гүлді өсімдіктер]]
|classis = [[Дара жарнақтылар]]
|ordo = [[Раушангүлділер]]
|familia = [[Жиде тұқымдасы|Elaeagnaceae]]
|subfamilia =
|genus = ''[[Жиде|Elaeagnus]]''
|species = '''''Үшкіржеміс жидесі'''''
|binomial = ''Elaeagnus oxycarpa''
|binomial_authority = [[Карл Линней|L.]], 1753
|synonyms = мәтінді қара
}}
'''Үшкіржеміс жидесі''' ({{lang-la|Elaeagnus oxycarpa}}) – [[Жиде тұқымдасы]]на жататын ағаштың бір түрі. Бұта түрлері де бар. [[Шығыс Қазақстан]]да жиде орманды жерлерден басқа барлық жерлерде өседі.


'''Үшкіржеміс жидесі''' ({{lang-la|Elaeagnus oxycarpa}}) – [[Жиде тұқымдасы]]на жататын ағаштың бір түрі. Бұта түрлері де бар. Шығыс Қазақстанда жиде орманды жерлерден басқа барлық жерлерде өседі. Жиде – жапырақ тастайтын ағаш, ұзындығы 3-15 м жетеді, қызғылт-қоңыр қабықты және бұталары тікенді тырбия жайылған. Күміс түсті ұзынша кезек орналасқан жапырақтарының ұзындығы 4,5 см, ені 1,5 см болады. Гүлі қос жынысты, ұсақ, хошиісті, жапырақ бауырына 1-3 жерден орналасады. Жемісі сүйекті жұмыртқатәріздес, шамамен ұзындығы 1 см, сарғыш не қызғылт, ұн тәріздес ұнтақты. Тау бауырында, тегіс далада, құмды далада, көл мен өзендердің арасындағы тоғайда өседі. Жиде әсемдік өсімдіктер қатарына жатады. Жида мамыр-маусымда гүлдейді, жемісі тамыз-қыркүйекте піседі. Жиденің жемісі өте шірнелі. Үшкіржеміс жиде тұқымынан, тамыр өскінінен немесе тамыртүбінен көбейеді. Жемісі – жалған сүйек, сырты ұнтақты жұмсақ қабықпен жабылған, түсі қызғылттау, бірақ қоңыр қабыршақпен жабылғаннан кейін күлгін көрінеді. Оны жеуге болады. Ресурстық пайдасы: топырақты бекітуге, құм көшкінін тоқтатуға, ағаш алуға, тамаққа, дәрілікке пайдалануға және шырынын алуға болады.
Үшкіржеміс жидесі – [[жапырақ]] тастайтын ағаш, ұзындығы 3-15 м жетеді, қызғылт-қоңыр қабықты және бұталары тікенді тырбия жайылған. Күміс түсті ұзынша кезек орналасқан жапырақтарының ұзындығы 4,5 см, ені 1,5 см болады. [[Гүл]]і қос жынысты, ұсақ, хошиісті, жапырақ бауырына 1-3 жерден орналасады. [[Жеміс]]і сүйекті жұмыртқатәріздес, шамамен ұзындығы 1 см, сарғыш не қызғылт, ұн тәріздес ұнтақты. Тау бауырында, тегіс далада, құмды далада, көл мен өзендердің арасындағы тоғайда өседі. Жиде әсемдік өсімдіктер қатарына жатады. Жида мамыр-маусымда гүлдейді, жемісі тамыз-қыркүйекте піседі. Жиденің жемісі өте шірнелі. Үшкіржеміс жиде тұқымынан, тамыр өскінінен немесе тамыртүбінен көбейеді. [[Жеміс]]і – жалған сүйек, сырты ұнтақты жұмсақ қабықпен жабылған, түсі қызғылттау, бірақ қоңыр қабыршақпен жабылғаннан кейін күлгін көрінеді. Оны жеуге болады. Ресурстық пайдасы: топырақты бекітуге, құм көшкінін тоқтатуға, ағаш алуға, тамаққа, дәрілікке пайдалануға және шырынын алуға болады<ref>"Күншығыс" энциклопедиясы</ref>.

== Синонимдар ==
* {{bt|Elaeagnus angustifolia|var=caspica|[[Sosn.]]}}
* {{bt|Elaeagnus angustifolia|var=iliensis|[[Musch.]]}}
* {{bt|Elaeagnus angustifolia|var=orientalis|(L.) [[Kuntze]]}}
* {{bt|Elaeagnus angustifolia|subsp=orientalis|(L.) [[Soják]]}}
* {{bt|Elaeagnus angustifolia|var=spinosa|[[Kuntze]]}}
* {{btname|Elaeagnus argentea|[[Moench]]}} [[nom. illeg.]]
* {{btname|Elaeagnus caspica|(Sosn.) Grossh.}}
* {{btname|Elaeagnus dactyliformis|[[Schltdl.]]}}
* {{btname|Elaeagnus erivanensis|[[Fisch.]] ex Schltdl.}}
* {{btname|Elaeagnus hortensis|[[M.Bieb.]]}}
* {{btname|Elaeagnus igda|(Servett.) Tzvelev}}
* {{btname|Elaeagnus iliensis|(Musch.) Musch.}}
* {{btname|Elaeagnus incana|[[Lam.]]}}
* {{btname|Elaeagnus inermis|[[Mill.]]}}
* {{btname|Elaeagnus litoralis|(Servett.) Kozlowsk.}}
* {{bt|Elaeagnus longipes|var=hortensis|(M. Bieb.) Maxim.}}
* {{btname|Elaeagnus moorcroftii|[[Wall.]] ex Schltdl.}}
* {{btname|Elaeagnus orientalis|[[L.]]}}
* {{btname|Elaeagnus oxycarpa|[[Schltdl.]]}}
* {{bt|Elaeagnus songarica|var=kozlovskajae|[[Tzvelev]]}}
* {{btname|Elaeagnus songorica|(Bernh. ex Schltdl.) [[Schltdl.]]}}
* {{btname|Elaeagnus spinosa|[[L.]]}}
* {{btname|Elaeagnus tifliensis|[[Vis.]]}}
* {{btname|Elaeagnus tomentosa|[[Moench]]}} [[nom. illeg.]]
* {{btname|Elaeagnus turcomanica|[[Kozlowsk.]]}}

== Дереккөздер ==
{{дереккөздер}}


== Дереккөз ==
"Күншығыс" энциклопедиясы
[[Санат:Жиделер]]
[[Санат:Жиделер]]

15:03, 2018 ж. мамырдың 24 кезіндегі соңғы нұсқа

Үшкіржеміс жидесі

Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Өсімдіктер
Бөлімі: Гүлді өсімдіктер
Табы: Дара жарнақтылар
Сабы: Раушангүлділер
Тұқымдасы: Elaeagnaceae
Тегі: Elaeagnus
Түрі: Үшкіржеміс жидесі
Екі-есімді атауы
Elaeagnus oxycarpa
L., 1753
Синонимдері

мәтінді қара

Үшкіржеміс жидесі (лат. Elaeagnus oxycarpa) – Жиде тұқымдасына жататын ағаштың бір түрі. Бұта түрлері де бар. Шығыс Қазақстанда жиде орманды жерлерден басқа барлық жерлерде өседі.

Үшкіржеміс жидесі – жапырақ тастайтын ағаш, ұзындығы 3-15 м жетеді, қызғылт-қоңыр қабықты және бұталары тікенді тырбия жайылған. Күміс түсті ұзынша кезек орналасқан жапырақтарының ұзындығы 4,5 см, ені 1,5 см болады. Гүлі қос жынысты, ұсақ, хошиісті, жапырақ бауырына 1-3 жерден орналасады. Жемісі сүйекті жұмыртқатәріздес, шамамен ұзындығы 1 см, сарғыш не қызғылт, ұн тәріздес ұнтақты. Тау бауырында, тегіс далада, құмды далада, көл мен өзендердің арасындағы тоғайда өседі. Жиде әсемдік өсімдіктер қатарына жатады. Жида мамыр-маусымда гүлдейді, жемісі тамыз-қыркүйекте піседі. Жиденің жемісі өте шірнелі. Үшкіржеміс жиде тұқымынан, тамыр өскінінен немесе тамыртүбінен көбейеді. Жемісі – жалған сүйек, сырты ұнтақты жұмсақ қабықпен жабылған, түсі қызғылттау, бірақ қоңыр қабыршақпен жабылғаннан кейін күлгін көрінеді. Оны жеуге болады. Ресурстық пайдасы: топырақты бекітуге, құм көшкінін тоқтатуға, ағаш алуға, тамаққа, дәрілікке пайдалануға және шырынын алуға болады[1].

Синонимдар[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  • Elaeagnus angustifolia var. caspica Sosn.
  • Elaeagnus angustifolia var. iliensis Musch.
  • Elaeagnus angustifolia var. orientalis (L.) Kuntze
  • Elaeagnus angustifolia subsp. orientalis (L.) Soják
  • Elaeagnus angustifolia var. spinosa Kuntze
  • Elaeagnus argentea Moench nom. illeg.
  • Elaeagnus caspica (Sosn.) Grossh.
  • Elaeagnus dactyliformis Schltdl.
  • Elaeagnus erivanensis Fisch. ex Schltdl.
  • Elaeagnus hortensis M.Bieb.
  • Elaeagnus igda (Servett.) Tzvelev
  • Elaeagnus iliensis (Musch.) Musch.
  • Elaeagnus incana Lam.
  • Elaeagnus inermis Mill.
  • Elaeagnus litoralis (Servett.) Kozlowsk.
  • Elaeagnus longipes var. hortensis (M. Bieb.) Maxim.
  • Elaeagnus moorcroftii Wall. ex Schltdl.
  • Elaeagnus orientalis L.
  • Elaeagnus oxycarpa Schltdl.
  • Elaeagnus songarica var. kozlovskajae Tzvelev
  • Elaeagnus songorica (Bernh. ex Schltdl.) Schltdl.
  • Elaeagnus spinosa L.
  • Elaeagnus tifliensis Vis.
  • Elaeagnus tomentosa Moench nom. illeg.
  • Elaeagnus turcomanica Kozlowsk.

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. ↑ "Күншығыс" энциклопедиясы
«https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=Үшкіржеміс_жидесі&oldid=2622530» бетінен алынған