Шығыс Қазақстан
Шығыс Қазақстан | |
Орталық Қазақстан Солтүстік Қазақстан Оңтүстік Қазақстан Шығыс Қазақстан Батыс Қазақстан | |
Аумағы | 283,3 мың км2 |
---|---|
Құрамына енетін облыстар | Абай облысы, Шығыс Қазақстан облысы |
Халқы | 1530,8 мың адам |
Халқының тығыздығы | 1 км2-ға 6,3 адамнан |
Қала халқының үлесі | 60% |
Қазақстан халқының ішіндегі үлесі | 11% |
Шығыс Қазақстан - Қазақстанның шығысында, солтүстігінде Ресеймен, оңтүстік-шығысында Қытай елімен шекаралас аймақта орналасқан өңір. Батысында Сарыарқа, оңтүстігінде Балқаш-Алакөл ойысымен шектесіп жатыр. Абай облысы және Шығыс Қазақстан облысы аумағын қамтиды. Ірі қалалары: Семей, Өскемен.
Жер бедері[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Шығыс Қазақстанның жер бедері биік таулы, жоталы. Шыңдарының көпшілігін мәңгілік қар және мұздықтар жапқан. Алтайдың ең биік шыңы - Мұзтау (Белуха) (4506 м). Үлбі өзені аңғарында жылына 1570 мм жауыш-шашын түседі. Бұл - еліміздегі ең жоғарға көрсеткіш. Таулардан бастау алған көптеген өзендер тау етегіндегі құнарлы жазықтар мен ірі тауаралық қазан-шұңқырларды суландырады.
Көлдері[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Шығыс Қазақстанның басты су күретамыры - Ертіс. Аудан аумағындағы ірі көлдер: Зайсан, Марқакөл және т.б. Зайсан көлі Бұқтырма СЭС-ның салынуына байланысты көтеріле келіп, су қоймасының едәуір бөлігін қамтитын болды.
Қатынас жолдары[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Теміржол және автомобиль жолдары арқылы Шығыс Қазақстан Батыс Сібірмен, Ресейдің еуропалық бөлігінің аудандарымен және Орта Азия республикаларымен жалғасады.[1]
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ Бейсенова Ә.С., Қирабаев Ә.С. Қазақстанның географиялық атласы.- Алматы: "Атамұра", 2013.- 104 бет. ISBN 978-601-282-832-0