Ұлытау облысы
| Қазақстан облысы | |
| Ұлытау облысы | |
| Әкімшілігі | |
|---|---|
| Облыс орталығы | |
| Аудандар саны |
2 |
| Ауылдық округтер саны |
33 |
| Кенттік әкімдіктер саны |
2 |
| Қалалық әкімдіктер саны |
3 |
| Ауыл саны |
72 |
| Әкімі | |
| Тарихы мен географиясы | |
| Құрылған уақыты | |
| Жер аумағы |
188,9 мың км² (5- орын) |
| Уақыт белдеуі | |
| Тұрғындары | |
| Тұрғыны |
220 886 [1] адам (2025)(17 орын) |
| Тығыздығы |
1,17 адам/км² (17 орын) |
| Ұлттық құрамы |
қазақтар (76,16%), орыстар (14,29%), украиндар (2,96%), немістер (1,25%), татарлар (1,21%), беларустар (0,59%), корейлер (0,48%), басқа ұлт өкілдері (3,06%)[2] |
| Сандық идентификаторлары | |
| Автомобиль коды |
20 |
| Басқалары | |
| Әкімдіктің мекенжайы |
Жезқазған қаласы, Алаш алаңы, №1 |
|
| |
Ұлытау облысы — 2022 жылғы 8 маусымда құрылған Қазақстанның орталығындағы облыс.[3] Әкімшілік орталығы — Жезқазған қаласы.
Ұлытау облысы оңтүстігінде Түркістан, оңтүстік-батысында Қызылорда, оңтүстік-шығысында Жамбыл, батысында Ақтөбе, солтүстік-батысында Қостанай, солтүстігінде және шығысында Қарағанды облыстарымен шектеседі.
Тарихы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]2022 жылғы 16 наурызда Қазақстан президенті Қасым-Жомарт Тоқаев парламент палаталарының бірлескен отырысындағы Қазақстан халқына жолдауында Қарағанды облысының бөлігінен Ұлытау облысының құрылатынын айтты.
|
Бұрынғы Жезқазған облысының аумағында Ұлытау облысын құру қажет. Жезқазған қаласы қайтадан облыс орталығы болады. Бұл аймақта дербес облыс құру – экономикалық қана емес, рухани жағынан да маңызды шешім. Қасым-Жомарт Тоқаев |
|
Облыс Қазақстан президентінің жарлығына сәйкес 2022 жылғы 8 маусымда құрылды. Айта кетерлігі, оның аумағы бұрынғы Жезқазған облысының аумағынан кішірек (1997 жылға дейін Шет, Ақтоғай аудандары, Балқаш және Приозерск қалалары да енген).
Әкімшілік-аумақтық құрылысы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Облыс 2 аудан мен 3 облыстық маңызы бар қаладан тұрады:
| № | Әкімшілік бірлік | Аумағы км² (1 қараша 2019)[4] |
Халық саны (1 қаңтар 2022)[5] |
Халық тығыздығы адам/км² |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Жаңаарқа ауданы | 62 347,81 | 34 758 | 0,56 |
| 2 | Ұлытау ауданы | 122 931,05 | 12 351 | 0,10 |
| 3 | Жезқазған қаласы | 1 760,97 | 91 619 | 52,03 |
| 4 | Қаражал қаласы | 792,43 | 18 699 | 23,60 |
| 5 | Сәтбаев қаласы | 1 104,35 | 69 571 | 63,00 |
| Барлығы | 188 936,61 | 226 998 | 1,20 |
2024 жылғы 1 қарашаға облыс халқының саны 221,3 мың адамды құрады, соның ішінде қалалықтар – 175,5 мың адам (79,3%), ауылдықтар –45,8 мың адам (20,7%).[6]
Халықтың табиғи өсімі 2024 жылғы қаңтар-қазанға 1916 адамды құрады (өткен жылдың сәйкес кезеңінде 2199 адам).[7]
2024 жылғы қаңтар-қазанда туылғандар саны 3488 адамды құрады (2023 жылғы қаңтар-қазанда 6,7% аз), қайтыс болғандар саны 1572 адамды құрады (2023 жылғы қаңтар-қазанда 2,1% көп).
Теріс көші-қонның айырмасы қалыптасты және -2138 адамды құрады (2023 жылғы қаңтар-қазанда– -2020адам), оның ішінде сыртқы көші-қонда– -8 адам (-134), ішкі көші-қонда – - 2130 адам (-1886).
Еңбек және табыс
[өңдеу | қайнарын өңдеу]2024 жылғы IІI тоқсанда жұмыссыздар саны 4088 адамды құрады.
Жұмыссыздық деңгейі жұмыс күшіне қарағанда 4,1% құрады.
2024 жылдың 1 қарашаға жұмыспен қамту органдарында жұмыссыздар ретінде тіркелгендер саны 2211 адамды құрады немесе жұмыс күшінің санына 2,2% болып қалыптасты.
2024 жылғы IІI тоқсанда қызметкерлерге есептелген (кәсіпкерлік қызметпен айналысатын, шағын кәсіпорындарсыз), орташа айлық атаулы жалақы 515 543 теңгені құрады, өсім 2023 жылғы IІI тоқсанға 9,4% құрады.
2024 жылғы IІI тоқсанда нақты жалақы индексі 102,7% болып қалыптасты.
2024 жылғы II тоқсанда облыс халқының орташа жан басына шаққандағы атаулы ақшалай табысы бағалау бойынша 283 878 теңгені құрады. 2023 жылғы II тоқсанға қарағанда 14,8%-ға жоғары, аталған кезеңге нақты ақшалай табыстың өсу қарқыны – 6,8%.
Экономика
[өңдеу | қайнарын өңдеу]2024 жылғы қаңтар-маусымда жалпы өңірлік өнім көлемі қолданыстағы бағамен 798 910,2 млн. теңгені құрады. 2023 жылғы қаңтар-маусыммен салыстырғанда нақты ЖӨӨ 3,1% өсті. ЖӨӨ құрылымында тауарларды өндіру үлесі 68%, қызметтер көрсету – 25,3% құрады.
Тұтыну бағасының индексі 2024 жылдың қарашасында 2023 жылғы желтоқсанмен салыстырғанда 106,6% құрады.
Азық-түлік тауарларының бағасы 3,1%, азық-түлік емес тауарлардың бағасы – 7,6%, халыққа көрсетілетін ақылы қызметтердің бағасы – 11,3% өсті.
2023 жылдың желтоқсанмен салыстырғанда 2024 жылдың қарашасында өндіруші кәсіпорындардың өнеркәсіп өнімдерінің бағалары 1,9% арзандады.
2024 жылғы қаңтар-қарашада бөлшек сауда көлемі 100 565,7 млн.теңгені құрады немесе 2023 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 1,5%-ға көп.
2024 жылғы қаңтар-қарашада көтерме сауда көлемі 110 875,2 млн. теңгені құрады немесе 2023 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 2,3%құрады.
Алдын ала деректер бойынша 2024 жылғы қаңтар-қазанда ЕАЭО елдерімен өзара сауда 50,8 млн. АҚШ долларын құрап, 2023 жылғы қаңтар-қазанмен салыстырғанда 32,7% азайды, оның ішінде экспорт – 14,3 млн. АҚШ долларын (54,5% аз), импорт – 36,5 млн. АҚШ долларын құрады (17,2% азайды).
Әкімдерінің тізімі
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- Берік Әбдіғалиұлы (11 маусым 2022 – 9 қазан 2024)
- Дастан Адайұлы Рыспеков (9 қазан 2024 жылдан бастап)
Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- ↑ Халық саны (2025 жылғы 1 наурызға)
- ↑ Қазақстан Республикасы халқының жекелеген этностары бойынша саны (2023 жыл басына)
- ↑ Қазақстанда ресми түрде үш жаңа облыс құрылды (қаз.).
- ↑ Ұлытау облысының картасы(қолжетпейтін сілтеме)
- ↑ 2022 жылдың басына қарай Қарағанды облысының халық саны Мұрағатталған 4 мамырдың 2022 жылы.
- ↑ https://stat.gov.kz/region/ulytau/
- ↑ https://stat.gov.kz/region/ulytau/
.png)
| ||||||||||||||
