Аугусто Сесар Сандино
| Аугусто Сесар Сандино Кальдерон | |
| Augusto César Sandino | |
 | |
| Қайтыс болған күні | |
|---|---|
| Қайтыс болған жері |
Манагуа, Никарагуа |
| Қызметі |
саясаткер, Ұлттық-азаттық қозғалысының басшысы |
| Әкесі |
Грегорио Сандино |
| Анасы |
Маргарита Кальдерон |
| Жұбайы |
Бланка Араус |
Аугусто Сесар Сандино Кальдерон (ис. Augusto Sesar Nicolás Sandino Calderón, (18.05.1895,Никоноомо,Никарагуа—21.02.1934,Манагуа, Никарагуа) — никарагуа халқының саясаткері, 1927-1934 жылдарғы Ұлттық-азаттық қозғалысының басшысы.
Сандино дүниелі шаруа Грегорио Сандиноның және күндеп істейтін шешесі - Маргарита Кальдеронның отбасында туған. Бала 12 жасқа келгенше Григорио Сандино өзінің әкелігін мойындамаған.
1921 ж. Аугусто Сандино анасын балағаттаған кісіні өлтіре жаздады. Осы оқиғаның нәтижесінде ол Годурасқа эммиграциялауға мәжбүр болды. 1926 жылға дейін ол Гондурас, Гватемала, Мексикада тұрды. Никарагуаға қайтып оралғаннан кейін де өз үйінде емес, Нуэва-Сегория американдық алтын шахтасында жұмыс істеді. Шахтада жүріп сол жердегі жұмысшыларға әлеуметтік теңсіздік пен өзгерістердің қажеттілігі туралы үгіт насихат жүргізетін.
Сандино амеркандықтармен қолдалынған жергілікті басқару құрылысына қарсы ұлт-азаттық қозғалысына қатысты. Көп кешікпей 1926 ж. генерал болды. 1927 ж. ортасынан Никарагуаны оккупациялаған АҚШ әскеріне қарсы ұлт-азаттық күреске басшылық етті. Сандиноның басқаруымен жүргізілген жаппай партизан күресі нәтижесінде 1933 жылы қаңтарда американ әскері Никарагуаны тастап шығуға мәжбүр болды. 1934 ж. сол кездегі Никарагуаның Ұлттық гвардиясының басшысы, келешек президент Анастасио Самоса Сандиноны алдымен тұтқынға алып, сосын өлтірді.
Сандиноның атымен ұлттық азаттық қозғалысы аталды. Осы азаттық жолындағы революциясының нәтижесінде 45 жылдан кейін Самосаның отбасының диктатурасы жойылды. 1980 ж. 14 мамырда Никарагуа Мемлекеттік кеңесі Сандиноға "Империализмге қарсы халықтық-демократиялық революциясының Әкесі" атағын берді.
Тарихи дерек[өңдеу]
1979 жылдан 1997 жылға дейін Никарагуа бағалы қағаздардың және тиындардың бет жағында Аугусто Сесар Сандиноның суреті дәстүрлі тұрған.
Сыртқы сілтемелер[өңдеу]
- А. С. Сандино Инструкции по организации армии Национального освобождения Никарагуа (ағыл.)
- Александр Тарасов. «Между вулканами и партизанами: никарагуанский пейзаж»
- Гонионский, Семен Александрович. «Сандино»
- Michael J. Schroeder The Sandino Rebellion, 1927-1934 (ағылшын). The Sandino Rebellion. Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 қазан 2012. Тексерілді, 16 қыркүйек 2012.
- Sandino ¿liberal, socialista o revolucionario? (испанша). El Nuevo Diario (Miércoles 19 de Mayo de 2004). Тексерілді, 28 қыркүйек 2012.
- JOSEPH O. BAYLEN Sandino: Patriot or Bandit? (ағылшын) (PDF). Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2013. Тексерілді, 18 тамыз 2013.
Дереккөздер[өңдеу]
- “Қазақстан”: Ұлттық энциклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998