Ащысу (өзен, Нұра алабы)
| Ащысу өзені | |
|---|---|
| Сипаттамасы | |
| Ұзындығы | 85 км |
| Су алабының ауданы |
2080 км² |
| Су ағысы | |
| Бастауы | Семізбұғы ауылының оңтүстік-шығысы |
| Сағасы | Нұра өзені |
| • Координаттары | 49°55′26″ с. е. 74°10′57″ ш. б. / 49.92389° с. е. 74.18250° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 49°55′26″ с. е. 74°10′57″ ш. б. / 49.92389° с. е. 74.18250° ш. б. (G) (O) (Я) |
| Орналасуы | |
| Ел | Қазақстан |
| Аймақ | Қарағанды облысы Бұқар жырау ауданы |
Басқа мағыналар үшін Ащысу деген бетті қараңыз.Ащысу – Нұра өзенінің оң саласы.
Географиялық орны
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Қарағанды облысы Бұқар жырау ауданы жерімен ағады.
Бастауы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Семізбұғы ауылының оңтүстік-шығысында 11 км жерде теңіз деңгейінен 700 м биіктіктегі бұлақтан басталып, Шешенқара ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 12 км жерде Нұра өзеніне құяды.
Гидрологиясы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Ұзындығы 85 км, алабындағы өзен жүйесінің жалпы ұзындығы 405 км, алабының аумағы 2080 км2. Қарашада қатады, сәуірдің ортасында мұзы еріп, жыл сайын суы тасиды. Негізінен қар және жер асты суларымен толығады. Өзен бастауында суы тұщы, төменгі ағысында тұзды әрі ащы. Мөңке, оңғақ, шортан, алабұға, аққайран тіршілік етеді. Суы жерді суландыру үшін және ауыз суына пайдаланылады. Өзен бастауының алабы геоморфологиялық тұрғыдан солтүстік Семізбұғы және оңтүстік Айыр таулары беткейлерінің аралығындағы жазық болып табылады. Шығыстан батысқа қарай ағып жатқан өзен гидрологиялық жағынан қос беткейдің жыл бойғы ағын суын жинайды, өзен суын шағын бөгет арқылы бекіту нәтижесінде Ащысу бөгені қалыптасты. Бөген көктемгі өзеннің мол ағынын Бұқар жырау ауданы жерінде жинап, ылғалға тапшы жаз айларында шаруашылықтар жерін тұрақты суландырып отырады.[1]