Ақбауыр сұрқарлығаш
Ақбауыр сұрқарлығаш | ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Амандық күйі | ||||||||||||||
Ғылыми топтастыруы | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
Екі-есімді атауы | ||||||||||||||
Apus melba (Карл Линней, 1758) | ||||||||||||||
Distribution; see text for details
|
Ақбауыр сұрқарлығаш (лат. Apus melba) – ұзынқанаттылар отрядының сұрқарлығаштар тұқымдасына жататын құс.
Маңғыстау, Қызылорда, Оңтүстік Қазақстан, Алматы облыстарында кездеседі. Аласа тау сілемдерін, үңгір, жартастарды мекендейді. Қанатының ұзындығы 20 – 22 см, салмағы 70 – 120 г. Арқасы мен мойнының түсі сұр.[1] Қанаттары ұзын әрі орақ тәрізді имек келеді. Тұмсығы мен аяғы қара түсті. Аяқтары өте қысқа. Жерге қонбай, үнемі әуеде ұшып жүреді. Басқа сұрқарлығаштардан бауырының ақ болуымен ерекшеленеді. Ірі тастар арасындағы терең қуыстарға ұя салады. Ұясы кездейсоқ бұзылса, қайта жұмыртқалайды. Мекиені мен қоразы 3 – 4 ақ түсті жұмыртқаны кезектесіп, 18 – 21 күндей басады. Балапандарын 40 шақты күнде ұядан ұшырады. Ақбауыр сұрқарлығаш – жыл құсы. Тамыз – қазан айларында жылы жаққа ұшып кетеді. Оңтүстік Африкада қыстайды. Сәуір – мамыр айларында қайта оралады. Ақбауыр сұрқарлығаш зиянкес жәндіктермен қоректеніп, пайда келтіретін құс.[2]
Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- ↑ Жетісу. Энциклопедия. - Алматы: «Арыс» баспасы, 2004. — 712 бет. ISBN 9965-17-134-3
- ↑ «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, I том