Ақл әл-фаъал
Ақл әл-фаъал — Орта ғасырдағы мұсылман елдері философиясына тән ұғым. Ол — таным белсенділігіне саяды. Бұрынғы өткен ойшылдардың бәрі де ақыл қызметін, оның объективті мәнін, әлем дамуындағы маңызын мистик. тағлымдар аясында дәлелдеуге тырысқаны мәлім. Бұл Әбу Наср әл-Фараби, Ибн Сина, Ибн Рушд т.б. ғұламалар еңбектерінен де көрінеді. Ақл әл-фаъал ұғымы бойынша әлем дамуының (дүниетаным тұрғысынан) қозғаушы күштері жаратқан ие — Аллатағала құдіретінен туындап жатады. Осы әлемдік дүниетаным дара ақылдың дүниеге келуі мен жетілуіне әсер етеді. Әрбір адамның ақылы өз кезегінде әлемдік дүниетаныммен бірлесуге ұмтылады. Осы орайда адамның жеке ақылы үш басқыш, яғни үш кезеңнен өтеді (бұлар өз сипаттарына тән үш түрлі атаумен аталады). Бұлардың бәрі де абсолютті ұғымдар. Осы ұғымдар, яғни әлемнің пайда болуы мен оның негізі туралы түсініктер дүниетанымды құрайды және оны байытады. Жеке ақыл қызметі арқылы толыққан дүниетаным өзге адамдар ақылының дамуына да оңды ықпал жасайды ақл әл-фаъал ұғымында неоплатонизм элементтері бар.
Сілтемелер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
 | Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
 | Бұл мақалада еш сурет жоқ.
Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|