Ақырет сандық

Ақырет сандық - кәрілік жасқа жеткен адамның о дүниелік болғанда тұтынылатын, артын атқаруға қажетті ғұрыптық заттарды салып сақтайтын сандықтың атауы. Онда адамның ақырет кебінін, жыртысқа қажетті матаны, арулауға қажетті дүниелер салынады. Ол тек сандықта емес, абажа, абдырада сақталуы мүмкін. Сенімді келіндері мен қыздарына қандай дүниені неге жарату жайын айтып аманаттап қояды. Боқша деп аталатын адамның артында қалған ұрпақтарына мұраға қалдыратын дүниелерді жинастырып салатын сандықты ақырет сандық деп атау кейбір оңірде ұшырасады. Ертеде дәстүрлі ортада қартайған адамдар өзінің шама-шарқына қарай ақыреттік сапарына дүние-мүлік жинайды; астына төсенер ақ киіз, бет перде, шымылдық, киер кебін, оны тігетін ине-жіп, сабын, қалампыр, таза шәйнек, шыны, арулауға қажетті дүниелер әзірлеп, сандыққа салып сақтау орын алған. Өйткені, «өлім жарлының артын ашады, байдың малын шашады» деген қазақ өлімнің ерте-кеш, қай сәтте кімге келетінін болжамаса да, соган әркез сай болуғаталпынган. Ақырет сандықты биіктеу орынға, жүкке жинайды және оған адам аяғын қаратып жатуға болмайды деп ырымдайды.