Аққалпақ

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Аққалпақ - ақ қозының күзем жүнінен, кейде түбіт араластырып басқан жұқа киізден жасалған маусымдық баскиім түрі. Аққалпақ қара барқыт немесе қара пүлішпен әдіптеледі. Төбесі төрт сай болып тігіліп, тігісі қара жібек жіп немесе қара барқыттан шыралжың салынып көмкеріледі. Қайырма етегі мен төбесін түрлі-түсті жібек матамен тыстау немесе ою-өрнек салу да кездеседі. Төбеден төгілдіре шашақ тағылады. Кейде қайырма етегінің алды-арты жырық келетіндіктен айыр қалпақ деп те аталады. Кейде қалпақты ши барқыт, шұға сияқты матадан сырып та жасайды.

ҚР MOM қорындағы (КП 19434) қалпақ төрт сайдан құралған, төбесі шошақтау. Сайларын қосылған тігісінің үстіне жасыл барқыт басылып, олардың шетіне сәндік үшін ширатылған жіп бастырылған. Милығы мақта мата-мен астарланып, қайырмасы жасыл барқытпен әдіптелген. Керегесінің биікт. 23 см, милық шеңбері 53 см.

Екінші аққалпақ түрі - (КП 13235) үшбұрышқа ұқсас төрт сайдам құралған, төбесі шошақтау. Сайларының тігістеріне ширатылған қара жүн жіп бастырып тігілген. Сәндік үшін төбе тұсына көлденеңінен жіп жүргізілген. Астары сайларының түйіскен жерлеріне жөрмеп бекітілген. Жиегі қара барқытпен әдіптелген. Биіктігі 23 см, милық шеңбері 57 см.[1]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Қазақтың этнографиялық категориялар, ұғымдар мен атауларының дәстүрлі жүйесі. Энциклопедия. - Алматы: DPS, 2011. - ISBN 978-601-7026-17-2