Ақ Бим Қара құлақ (кітап)
Ақ Бим Қара құлақ (орыс. Белый Бим Чёрное ухо) — 1971 жылы орыс жазушысы Гавриил Николаевич Троепольский (1905-1995) жазған повесть.
Бұл шығарма Александр Трифонович Твардовскийге (1910-1971) арналған. Шыққаннан кейін бірден КСРО-ның танымал кітаптарының бірі болып атанды. Кітап көптеген жаңартулардан өтіп, 20-дан астам тілге аударылды. Троепольдің кітабы АҚШ-тағы колледждерінің оқуға міндетті кітаптардың жобасына енгізілді. Кітап Қазақстандағы Назарбаев Зияткерлік мектептеріндегі оқушыларға оқуға ұсынылған «100 кітап» жобасына енгізілді.
Шығарылымы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
1972 жылы шығарма шығарылымын «Кеңестік жазушы» баспасы өз мойнына алды. Біраз уақыт өткен соң повесть «Біздің Замандас» журналында, қазіргі заман тілімен айтылғанда, бестселлер атанды. Желісіне қызуғышылығын білдірген Станислав Ростоцкий, сол кездерде керемет фильмдер түсірген режиссер кинолентасын түсіруін бастайды. 1977 жылы «Ақ Бим Қара құлақ» атты екі сериялы кино жарық көрді.
Желісі[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Хикая барысында өзінің иесіне адал ит, аяқ астынан қайғыға ұшырайды. Шотландық сеттер тұқымына сай келмейтін ақ түсті шеттер өзінің иесі, зейнеткер Иван Иванычпен пәтерде тұрады. Ит иесі, бұрынғы журналист, Ұлы Отан соғысының қатысушысы, ал қазіргі кезде аңшы әрі өз итін жақсы көретін және оны жиі аң аулау үшін орманға алып баратын.
Біраз уақыт өткен соң ит иесінің жүрегіндегі соғыстан қалған оқтың түйірі қозғалып кеткеннен соң, емделу үшін Мәскеуге кетеді, ал итті көршісіне қалдырады. Бірақ көршісінің салақтығынан ит пәтерден қашып кетіп, өз иесін іздеу барысында көшеде қалып қояды. Қасында ешкім болмаған ит өз жолында көп адамдарды кездестіреді — бірі жақсы болғанымен, басқа бірі итті жақтырмай оған зұлымдық көрсеткен. Олардың барлығын ит бірден айыра алмай екінші рет олардан қашуға тырысады. Бимге аяушылық пен көмектен басқа әртүрлі қатыгездік те көрсетілді. Көптеген себептерге байланысты ит ешкімде тұрақтамай иесіз өмірінің жартысын далада өткізеді. Біраз қиыншылықтан өткен және өз иесінің қайта оралуына аз ғана уақыт қалғанада, Иван Иванычтың көршісі Бимді пәтер ауласында көруді қалмаған соң, ит аулаушылар ұстап алады. Итті қайтып алуға келген иесі оның өлі денесін табады. Оны қала сыртына апарып жер қойнауына тапсырады. Кейін дәл осындай тұқымды ит алып оны өсіріп баптауға бар күшін салады.
Жүлделер мен ескерткіштер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- 1971 жылы кітап авторы КСРО-ның мемлекеттің сыйлығының иегері атанды.
- 1975 жылы повесть өзі КСРО-ның мемлекеттің сыйлығының иегері атанды.
- 1977 жылы Станислав Ростоцкий түсірген екі сериядан тұратын кино жарық көріп, көптеген кинофестивальдердің жеңімпазы атанды, соның ішінде әлемге танымал «Оскар» жүлдесін «Ең керемет шетелдік кино» категориясында иеленді.
- 1998 жылы Воронеж қаласында Қуыршақтар театрының алдында «Ақ Бим Қара құлақ» атты иттің ескерткіші орнатылған.