Ақ желімбас

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Ақ Желімбас[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Ақ желімбас биіктігі 1 метрге жуық,бір жылдық немесе екі жылдық,шөп тектес өсімдік. Сабағы жұмыр,тік,төменгі жағы айыр тәрізденіп,бұтақтанып өседі. Қатты түктері бар. Жоғарғы жағындағы түктері үлпілдек болады да, қолға ұстағанда желімі жабысып қалады. Ол әр түрлі құрт құмырсқаларды өзіне жабыстырып алып,жәндіктердің өсімдік гүлдеріндегі тозаңды бүлдіруінен сақтайды. Жапырақтары сопақша келген,төменгі жағындағы жапырақтарының сағақтары қысқа, жоғарғы жағындағылары отырмалы.Гүлдері ақ түсті,олар өсімдіктің жоғарғы жағында шоғырланып тұрады. Гүл тостағаншаларын да түк басқан.Гүл тәжі 5 гүл жапырақшасынан тұрады. Әр гүл жапырақшасы жоғарғы жағынан екіге бөліне тілімденген. Ақ желімбастың гүлдерін түнгі көбелектер тозаңдандырады.Гүлдері кешке қарай қараңғы түсе ашылады.Хош иісі сол кезде анық білінеді.Гүлдері таңертең жабылғаннан кейін иісі де жоалады.Күндіз жабылып қалатын гүлдері төмен қарай салбырап "қалғып" тұрады.Өсімдіктің орыс тіліндегі атының "дрема" болуы да осыған байланысты болса керек. Жемісі жұмыртқа тәрізді,қауашақ ішінде бүйрек сықылды дәндері бар.Ақ желімбас шабындықтарда,бос жатқан және жыртылған жерлерде,бақшаларда,арықтардың маңайында өседі. Дәрі үшін ақ желімбастың жерге түскен бөлігін және тамырын пайдаланады.Оның тамырының құрамында сапониндер бар. Ақ желімбастан жасалған дәрілердің қабынуға қарсы әсер ететін,қан тоқтататын,ұйқыны қалпына келтіретін қасиеттері бар.Осыған байланысты ішкі ағзалар шаншып ауырғанда пайдаланады. Дәріні дайындау және қолдану тәсілі:Ұнтақталған өсімдіктің 1 ас қасығы 1 стакан қайнап тұрған суға салып,2 сағат қойып тұндырғаннан кейін сүзіп алады да,1 ас қасықтан күніне 3 рет ішеді және жатар алдында жарты стаканын бір ақ ішіп алса,ұйқы жақсарады.