Бади әз-Заман әл-Хамадани

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Бади әз-Заман көне миниатюрада

Бади әз-Заман (араб.: الهمذاني‎, шын аты Абу-л-Фадл Ахмад ибн әл-Хусейн әл-Хамадани) (969, Хамадан қаласы — 1007(8), Герат қаласы) - араб жазушысы.


Хамаданда оқыған, Иран мен Орталық Азия қалаларын аралап жүріп, тоқтаған жерінде феодал әкімдерді мадақтайтын жырлар шығарған. Бади әз-Заман - әр түрлі арнау жырларының да авторы. Бади әз-Заманның ақындық атағы әсіресе Нишапурде шыққан. Ол ұйқасты прозаның шебері, араб әдебиетіндегі өзгеше жанр - қулар жайындағы новелла - мақамдарды бастаушы. Оның қала өмірін бейнелеіге арнаған 50 мақамы - бір тұтас хикая. Мұнда негізгі кейіпкер - екеу. Біреуі - тапқыр әрі суайт александриялық Әбу-ль-Фатх. екіншісі - Иса ибн Хишам - есімді байқағыш, ертегіші адам. Бади әз-Заман мақамдарын оқиға болатын жердің атымен атап отырған (Бағдат мақамы, Каир мақамы т.б.). Мақамның бас кейіпкері алуан түрлі оқиғаға қатысады, алуан түрлі роль атқарып (қайыршы, емші, сот, керуен басы т.б.) отырады. Ол түрлі айла-амалмен бай саудагерлердің ақшасын алдап алады, қиын жағдайдан жол тауып шығып, қауып-қатерден құтылып кетіп отырады.

Бади әз-Заманның өмірден алынған, оқиғасы қызық шығармалары араб жазушыларына 19-шы ғасырға дейін әсер етіп келді[1] .

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Қазақ Совет энциклопедиясы/Бас редакторы М.Қ.Қаратаев - Алматы, 1972, 2 том