Балақ (ауыз)

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Балақ - шалбардың, сымның, дамбалдың тізеден төменгі жағы, аузы. Атқа мініп түскенде қолайлы болу үшін шалбар, сым балағының сыртқы жағынан жырық салады. Осы жырық пен балақ шеттері айнала әдіптеліп, сәнделеді. Жарғақтан, теріден тігілген шалбарлардың балақтары кең тігіліп етік сыртынан келсе, сымның (матадан тігіледі) балағы етік қонышының ішіне салынады. Балағы үлкен шалбар түрін кеңбалақ деп атаған. Іштеннің (жылылық үшін шалбар, сым ішінен киетін дамбал түрі) балағы тарлау болып, кейде баулы да болып келеді.

Антропоморфизм қағидасы бойынша киімнің үштік сипатқа байланысты бас, орта, аяқ жақ деп бөлінетіні мәлім. Осы ретте аяқ киім, киімнің етегі, балақ, жең сияқты бөліктері мифологияда төменгі әлемге қатысты деп түсіндірілетіндіктен мәртебесі жоғары емес. «Балақтағы бит басқа шықты» деген тұрақты сөз тіркесі бұрын ісі түсіп тәуелді болған біреудің, әсіресе, жақсылық көрген адамның жақсылық жасаған адамға байланысты бассыздыққа барып, өрескел әрекетке баруын білдіреді.[1]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Қазақтың этнографиялық категориялар, ұғымдар мен атауларының дәстүрлі жүйесі. Энциклопедия. - Алматы: DPS, 2011. - ISBN 978-601-7026-17-2