Мазмұнға өту

Бағыт

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет

Курс, бағыт (лат. 'cursus' жүгіру, қозғалыс):

1) ұшу аппаратының, кеменің жүріс жолы, қозғалысының бағыты — меридианның солтүстік бағыты мен ұшу аппаратының көлденең жазықтықтағы сағат тілі бойынша градуспен өлшенетін (0-ден 360°-қа дейін) бойлық өсінің проекциясы арасындағы бұрыш.[1]

Есеп жүргізетін меридианға сәйкес нағыз, магниттік немесе компастық болып бөлінеді, ал ұшу аппараты үшін ортодромикалық (шартты) болуы мүмкін. Компас арқылы анықталады, қолмен немесе автоматты түрде автопилоттың көмегімен ұсталады. Дәл компастар шыққанға дейін кеменің бағыты қоршаған ортаның әрбір ширегінде 0-ден 90°-қа дейін немесе румбпен есептелінетін. Нағыз бағыт навигациялық картаға салынады, ал компастық және магниттік бағыт компас түзетуінің мөлшерімен есептелінеді.

Ұшып өту (теңізде жүзу) жолдарында бағыт әдетте картаға түзу сызық күйінде түседі. Ұрыс жағдайында ұшақтар бағытын өзгертеді. Қарсыластың сүңгуір қайықтарының шабуылына ұшырамау үшін кемелер қайыққа қарсы иректерді пайдаланылады.

2) Әскери қызметкерлердің дайындығының тәртібі мен мәнін анықтайтын басшылық құжат (құрал). Мыс., жүргізу бағыты, ату бағыты және т.б.

3) Жоғары және орта әскери оқу орындарында оқудың кезеңі, дәрежесі, 1 жылмен есептелінеді.

4) Жоғары және орта әскери оқу орындарындағы тыңдаушылар (курсанттар) құрамының оқу бөлімшесі жеке немесе факультет құрамында болуы да мүмкін.[2]

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. О.Д.Дайырбеков, Б.Е.Алтынбеков, Б.К.Торғауытов, У.И.Кенесариев, Т.С.Хайдарова Аурудың алдын алу және сақтандыру бойынша орысша-қазақша терминологиялық сөздік. Шымкент. “Ғасыр-Ш”, 2005 жыл. ISBN 9965-752-06-0
  2. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Әскери іс. Алматы: «Мектеп» ААҚ , 2001 жыл