Бейуақ

Бейуақ - уақыт, мезгіл. Күн қызарып батып, қараңғы түн әлі түсе қоймаған өліара шақ. Оны басқаша күнмен түн таласқан шақ, екі кештің арасы, апақ-сапақ, қызыл іңір, ымырт деп те атайды. Қазақ ұғымында бейуақ қолайсыз мезгіл. Өйткені «іңірде шайтан көшеді», «күндіз жарық сәуледен сескеніп, бұғынып жапқан жамандық атаулы бас көтеріп қозады» деген түсінік қалыптасқан. Әдетте «жамандық аяқ астында» делінсе, бейуақта ол тізеден өрлеп бой көрсетеді деседі. «Қас қарайған, көз байланған шақта сақ болыңдар», - деп қариялар үнемі ескертіп, сақтандырып отырады. Күн ауып, белсенді жарық энергиясы кеткен мезгілде адам ағзасы іңірдегі қараңғылық құрсауына бейімделе алмай жатқан қарбалас шақта әртүрлі сәтсіздіктер (жол-көлік апаты, жығылу-сүріну, түрлі теріс қадамдар т.б.) орын алады. Осыған байланысты қауым арасында орнаған ырым-тыйымдар бар. Бейуақта ұйықтауға, асығыс-үсігіс әртүрлі істер істеуге (балтамен отын жаруға, арамен ағаш кесуге, сапарға аттануға, өткір жүзді құрал-саймандармен іс жасауға, асау үйретуге т.б.) қатаң тыйым салынады. Түн қараңғылығы түскенше мамыражай қалыпта, сабыр сақтап, аялдай тұруы тиіс. Егер үйде ұйықтап жатқан адам болса, оны міндетті түрде ояту керек. Оятпаған жағдайда оның басы ауырып, шошынуы, жаман түс көруі, шаршауы ықтимал деседі. «Іңірде жатқан ырыссыз қалар» деген сөз оралымы да осыны айғақтайды.