Босқа әуре боп келдің бе тағы мұнда...

«Босқа әуре боп келдің бе тағы мұнда...» - Абайдың 1897 ж. М. Ю. Лермонтовтың «Исповедь» атты поэмасынан тәржімелеген үзінді өлеңі. Абай поэманың өзекті тұсын, яғни жалған жаланы мойындамайтын, әділетсіздікке көнгенше жанын қиюға даяр ежет, өршіл жас жігіттің сөзін түгелдей аударған. Ұшқыр қиял Лермонтов поэзиясының рухы, жаны екенін осы поэмадан да анық байқаймыз. Әрекетсіз, күрессіз өмір бос деген ой, өмірдің әр күнін өлмес, өшпестей ету арманы - поэмадағы жалынды жас жігіттің бейнесіне айрықша тартымды сипат дарытады. «Болсам деген талапты ұмытқан соң, Құр кеудеге өмірдің несі дәрі?» - дейді ол. Осы бір сөзде қаншалық өмір сүйгіштік бар. Абайдың аудармасындағы осы сөздерден-ақ Лермонтов поэзиясының ерекше қасиетін танытатын жаңа леп есіп түр. Шығарма Лермонтовта 84, Абайда - 64 жол. Алайда аударма түпнұсқаға мағынасы жағынан жақын, көп жерлері Лермонтов нұсқасына сайма-сай келіп отырады. Өлең 11 буыңды қара өлең ұйқасымен жазылған. Алғашқы рет 1909 ж. Санкт-Петербургте жарық көрген «Қазақ ақыны Ибраһим Құнанбайұлының өлеңі» атты жинақта жарияланған. Туынды басылымдарында аздаған текстол. өзгерістер кездеседі. Мүрсейіттің 1905 жылғы қолжазбасында 3-шумақтың 2-жолы «Әділетсіз бір жастың қанын жұтсын», 11-шумақтың 3-жолы «Менің ішім өзіңе мәлім шығар» делінсе, басылымдарда бүл жолдар «Әділетсіз бір жастың басын жұтсын», «Менің ісім өзіңе мәлім шығар» болып алынған. 1945 жылғы жинақта 13-шумақтың 4-жолы «Оны құдай оңынан кем деместі», 14-шумақтың 3-жолы «Алла берген қауыпты ол бір сырым» болса, кейінгі басылымдарда 1909 жылғы жинақ негізіңде бұл жолдар «Оны қудай өзгеңнен кем деместі», «Алла берген қауыпты осы сырым» ретінде қабылданған.^[1]