Бірдеңе

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Бірдеңефилософиядағы сапаға қатысты ұғымдардың бірі. Гегель сапаны нақты өзінің өзгеше айқындығын анықтайтын болмыс деп көрсетіп, оның қалыптасуының белгілі бір кезеңін Бірдеңе деп атайды. Бірдеңе — ішкі айырмашылығын айқындаған, соларға іштей ажыраған сапаның қалпы. Ол айырмашылықтар сапаның әрі барлығы, әрі жоқтығы. Сапаның барлығы — басқа сапалардан оны өзгеше ететін айқындығы, ал жоқтығы — осындай өзгешелігімен өзін-өзі шектеуі, яғни өзін-өзі терістеуі. Бірдеңе — тек өзін терістеу ғана емес, өзін терістеуді де терістеу, яғни сыртқа шығудан өзіне қайта қайтарылып, өзінде біршама тұйықталу. Олай болса, Бірдеңе өз өзгешелігіне тұйықталып, біршама аяқталып, тұрақталған сапа, болмыс. Яғни, өз-өзінде оқшауланған, біршама дербес, жеке болмыс. Бірдеңе — сондай-ақ, іштей әр түрлілікке келіп, олардың өзара қатынасына құрылған сапа; қ. Ештеңе, Өзге. [1]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 жыл, ISBN 5-89800-123-9, II том