Бөліктерді біріктіру

Бөліктерді біріктіру- тоқылған детальдарды түкті ылғал сүлгімен орап, дымқылдандырып, үлгіге түйреуішпен түйрейді. Бөліктер кепкен соң сулы шүберек арқылы теріс жағынан булан, біріктіріп тігеді. Егер киімді қолмен тігіп біріктірсе, булаған кезде тоқыманың шеттеріне үтікті тигізбеу керек. Ал тігін машинасымен тоқып жалғастыратын болса, есептеген кезде тігіс үшін шалу қосады. Шеттері созылып кетпеуі үшін бөліктердің арасын 0,5 см етіп екі рет көктейді. Машина тігісі осы екі қатарлық арасынан өтеді.

Біріктіретін тігістер

Бөліктің ашық шалуларын көлденең трикотаж тігісімен бірік-тіруге болады . Ашық шалулы бөліктерді тоқу машинасымен біріктіреді. Бөліктерді оң жақтары мен беттестіріп, жұмысшы инелерге екі тоқымадағы ашық шалуларды қос-қостан іліп, шалуларды ине тілдерінің артына ауыстырыл, жіп салып «10» тығыздығымен бір қатар тоқып, шалуларды «бұрымшамен» бекітеді. Киімнің бүйір тігістерін қолмен тігіл біріктіруге болады . Бүйір тігістерін тоқу машинасымен де біріктіруге болады. Бұл үшін бөліктерді оң жақтарымен беттестіріп, екі тоқыманың «түйін аралық» шалуларын жұмысшы инелеріне бір мезгілде іледі. Шалуларды тіл артына ауыстырыл, жіп салады, «10» тығыздығымең 1 қатар тоқып, шалуларды «бұрымшамен» бекітеді. Ұзынынан және көлденеңінен тоқылған бөліктерді қолмен тіккен кезде ашық шалуларды бүйір шалулармен біріктіру жолы көрсетілген. Ол машинамен былай істеледі: бөліктің оң бетін қаратыл, жұмысшы инелерге «түйін аралық» шалуларды іледі. Осы инелерге теріс бетімен қаратыл, екінші бөліктің ашық шалуларын да іледі. Барлық шалуларды тіл артына ауыстырыл, жіп салып, «10» тығыздығымен 1 қатар тоқып, шалуларды «бұрымшамен» бекітеді.

Кеттель тігісі

Бұл тігіспен бейка, планкалардың ашық шалулары қолмен тігіліп бекітіледі. Мысалы, мойын ойындысын бөлек тоқылған бейкамен өңдеу керек болады делік. Ол үшін бейканы басқа түсті қосымша жіппен бірнеше қатар тоқып аяқтау қажет. Содан кейін мойын ойындысынан әріректен қолмен түзу тігіс түсіреді. Қосымша жіппен тоқылған жолақты бейканың оң бетіне қайтарыл, негізгі шалулардың доғаларын түскен тігіспен қосу керек. Бейканы әуелі негізгі тоқымаға көктеп, содан соң қайырылған жолақты орнына қайтарыл, екінші рет қосымша жолаққа көктейді. Кеттель тігісі жүргізілетін ашық шалуларды бекітіл, ине жіпті оң беттел, 1-оң шалудан шығарады. Инені теріс бетіне 1-шалудың оң жағына қайтарыл 2 оң шалудан шығарады, теріс бетіне 1-шалудың ортасынан өткізеді, т. б. Барлық шалулар оңнан солға қарай бекіген кезде көктелген тігісті суырып, қосымша жолақты сөгіп тастанды (кеттель тігісінің астына кеткен жерлерін абайлап қиып алады). Кеттельдеу бұйьімының теріс жағына әжептеуір із қалдырады — бұған бейканың екінші шетінің теріліп алынған қатарын бекітеді.

Теріс бетінде тігіс көрінбес үшін мысалы екі жақты бұйымдарда, онда инені тоқыма ортасына дейін, оны түйремей өткізу керек.

Түйме және қалта тіліктері

Көлденең тілік үшін тіліктің ұзындығына сәйкес келетін ине санына қосымша жіп салып 1 рет қолмен тоқып шығады . Әрі қарай барлық инелермен тоқи береді. Дайын бұйымды булап, қосымша жіпті суырып тастап, тілік шеттерін өңдейді: бір қабат тоқымада ашық шалуларды кеттель тігісімен бекітеді немесе кәдімгі ілгектердей торайлы немесе ілмектен айналдыра тоқиды, қос қабатты тоқымада ашық шалуларды трикотаж тігісімен тігеді немесе әр қос шалуды екі реттен түйреп торлайды. Тігінен түсетін тіліктер үшін тоқымашы екі бөлек жіппен тоқу керек. Тіліктің биіктігіне сай қатар санын тоқып шығып, бұдан әрі барлық инемен бір жіппен тоқып шығады тоқыманың әр бөлігін бөлек тоқу керек, ол үшін бұл кезде инелерді тіліктен басқа жаққа, жоғарғы рельске қарай жылжытып қояды.

Біртегіс тоқитын машинада орындалатын өрнектер

Шұлықша тоқудан басқа біртегіс тоқитын машинада қолмен қосымша тоқу арқылы түрлі өрнектер салуға болады. Төменде тоқыма үлгілерінің схемасын жазатын шартты белгілер көрсетілген.