Вена еврей қауымдастығы
Вена еврей қауымдастығы (нем. Israelitische Kultusgemeinde Wien немесе IKG) — Венадағы православиелік еврей қауымдастығын білдіретін орган. Бүгінгі таңда ВЕҚ-нің 10 000-ға жуық мүшесі бар. Тарихта ол Аустрияның барлық дерлік еврейлерін көрсетті, олардың саны Аустрияның басқа бірнеше қалаларында ғана қауымдастық құруға жеткілікті.
Ұйымдар[өңдеу | қайнарын өңдеу]
ВЕҚ өз мүшелеріне әлеуметтік, діни және білім беру саласында бірқатар қызметтерді ұсынады. Айына екі рет ресми газет (нем. Die Gemeinde) шығарады. Аустриядағы және одан келген ұлттық-социалистік қуғын-сүргіннің еврей құрбандарына арналған байланыс нүктесі зардап шеккен адамдар мен олардың отбасыларына өтемақы мен өтемақы төлеуге қатысты қолдау көрсетеді және кеңес береді. ВЕҚ қазіргі президенті - Оскар Дойч. 2016 жылдың 1 шілдесінде Ари Фолгер Пол Хайм Эйзенбергтің орнына Венаның бас раввині болып тағайындалады.[1]
Тарихы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Венадағы еврей халқының тарихы Рим империясы дәуірінен бастау алады, бірақ ұзақ уақыт бойы Вена еврейлеріне құқықтық және әлеуметтік кемсітушілік нәтижесінде өздерін таныстыру үшін ұйым құруға кедергі болды. Бұл жағдай алғаш рет император Иосиф II-нің 1782 жылғы Төзімділік туралы жарлығымен өзгере бастады.
Венадағы еврей халқының азаттығы 1848 жылы басталды. 1849 жылы 3 сәуірде сөйлеген сөзінде жас император Франц Иосиф I алғаш рет «Венаның израильдік қауымдастығы» деген сөздерді қолданды; үш жылдан кейін қауымдастық үшін уақытша конституция қабылданды, сондықтан 1852 жыл Венадағы Култусгеменде құрылған жыл болып саналады. Қауымдастық кеңселері Сейтенштеттенгасседегі Штадтемпельде құрылды.
1938 жылы Австрияның «Үшінші рейхпен» «Аншлюс» кезінде Венадағы еврей қауымдастығы шамамен 185 000 мүшесі болды. Сол жылы нацистер ИКГ-ны жауып тастады. Ол 1938 жылы мамырда «Вена еврей қауымдастығы» ретінде қайтадан ашылды, міндеті нацистер мен Венаның еврей халқы арасында буферлік ұйым ретінде әрекет ету. Бұл орган сонымен бірге еврей эмиграциясының орталық кеңсесіне Вена еврейлерінің эмиграциясын, кейінірек депортациясын ұйымдастыруға мәжбүр болды. Israelitische Kultusgemeinde Wien атауы 1945 жылдан бері қайта қолданылуда.[2]
1981 жылы 29 тамызда Сейтенштеттенгасседегі синагогаға қол гранаталары мен атыс қаруын қолданып лаңкестік әрекет жасалды. Шабуыл салдарынан екі адам қаза тауып, тағы 21 адам жарақат алды. Шабуылға палестиналық экстремистік «Абу Нидал ұйымы» қатысы бар. Содан бері синагогаға кіре берісте қатаң қауіпсіздік шаралары жүргізілуде, ал Seitenstettengasse-ді полиция күзетеді.[3]
2022 жылдың қаңтарында IKG президенті Оскар Дойчты Австрияның аға судьясы сыбайлас жемқорлық жасады деген күдікпен егіз ұлдарына рұқсат бермеген Бет Александрдың ісіне араласуға шақыратын халықаралық науқан басталды.[4]
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ Ernst Meir Stern. Habemus Rabbam! (нем.) (22 December 2015).
- ↑ hagalil.com | Der Terroranschlag auf eine Wiener Synagoge Үлгі:In lang
- ↑ Frazer, Jenni Campaign launched to support mother's bid to be reunited with twin sons (en-US).
- ↑ MPS Call Austrian Courts 'Corrupt' and 'Kafkaesque' over Tug-Of-Love Case (en-US) (17 January 2014).
Сілтемелер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ВЕҚ веб-сайты (неміс тілінде); сол ресми сайт: Венадағы еврей қауымдастығы
- Аустрияда және одан келген нацистік қуғын-сүргіннен зардап шеккен еврейлерге арналған Венаның байланыс нүктесі (неміс тілінде); сол ресми сайт: Қалпына келтіру мәселелері жөніндегі департаменті