Византиялық ғибадатханасы (Судак)
| Византиялық ғибадатханасы (Судак) | |
| орыс. Византийский храм (Судак) | |
| Жалпы мәлімет | |
|---|---|
| Статусы |
қирау |
| Түрі |
православиелік шіркеу |
| Мекен жайы | |
| Орналасқан қала | |
| Мемлекет |
Ресей |
| Құрылысы басталды |
2-ші жартысы шамасында XII ғасыр |
| Құрылысы аяқталды |
1 жартысы XIII ғасыр |
| Картада орналасуы | |
|
| |
.svg)
Координаттар: 44°52′57″ с. е. 35°02′21″ ш. б. / 44.88250° с. е. 35.03917° ш. б. (G) (O) (Я)
Византиялық ғибадатханасы — Қырымдағы Судак қаласының маңындағы тарихи православие шіркеуі, оның қирандылары 2016 жылы табылған[1]. Болжам бойынша, ол Иоанн Хризостомға арналған монастырь кешенінің бөлігі болып табылады. Қырым аумағында өз уақытындағы ең үлкен христиан ғибадатханасы[2].
Ғибадатхананың тарихы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Бүгінде ғибадатхана 12 ғасырдың екінші жартысы — 13 ғасырдың бірінші жартысында салынған деп болжауға болады. 1475 жылға дейін (Осман империясы Қырымды жаулап алған жыл) православиелік ғибадат орны ретінде пайдаланылды. Содан кейін ол 17 ғасырдың аяғына дейін болған сарайға айналды, содан кейін 18 ғасырдың аяғында жердің қалыңдығының астында толығымен дерлік көмілді.
Ашылу тарихы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
2016 жылы Қырым Республикасының Судак аймағындағы Килиса-Кая тауының[3] етегінде үш апсистік крест күмбезді ғибадатхана табылып, зерттелді. Қазір ғибадатхананың іші толығымен қазылған. Сыртынан батыс және жартылай оңтүстік және шығыс қабырғалары толығымен тазартылған. Әсіресе, діни ғимараттың бірегей сақталуын атап өтуге болады.
Неліктен мұндай сақтаудағы ескерткіштің жақында табылғаны парадоксальды сияқты. Сонымен қатар, дәл осы жер астындағы құрылымның жасырындығы мен оның шалғайлығының арқасында қазіргі заманғы зерттеушілер оны толығымен дерлік тапты. Жазбаша деректерде бұл жерде ортағасырлық ғибадатхананың бар екені айтылмаған. Бұрынғы уақытта мұнда христиан культі орнының болғанының бірден-бір белгісі — ол орналасқан таудың аты. Татар тілінен аударғанда «Килиса-Кая» «Шіркеу тауы» дегенді білдіреді.
Тағы қараңыз[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- Салоникадағы Әулие Димитрий шіркеуі (Феодосия)
- Шомылдыру рәсімін жасаушы Иоанн шіркеуі (Ескі Қырым)
- Шомылдыру рәсімін жасаушы Иоанн шіркеуі (Керчь)
- Фунадағы Феодор Стратилат ғибадатханасы
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ Храм у горы Килиса-Кая. Басты дереккөзінен мұрағатталған 3 наурыз 2022.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 16 маусым 2022.
- ↑ В Крыму нашли огромный средневековый собор. Басты дереккөзінен мұрағатталған 6 қараша 2020.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 3 сәуір 2019.
- ↑ Раскопки древнего христианского храма под Судаком. Басты дереккөзінен мұрағатталған 29 наурыз 2019.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 29 наурыз 2019.
