Гаутама Будда
Шығыс философиясы б. з. д. 6-шы ғасыр философиясы | |
---|---|
Сарнатхтан Будданың мүсiнi. Б. з. д. 4 ғасыр | |
Аты: | Сиддхартха Гаутама |
Тууы: | б. з. д. 563 жыл немесе б. з. д. 623 жыл Лумбини, бүгін Непалда |
Өлімі: | б. з. д. 483 жыл немесе б. з. д. 543 жыл Кушинагар, бүгін Үндістанда (80 жылы) |
Ағымы/салты: | Буддизмнің негіздеуші |
Елеулі идеялары: | Сергектік, Карманың заңы, Төрт Асыл Ақиқаты |
Ықпалы: | Кассапа Будда |
Ықпалданғандар: | Майтрея Будда |
Гаутама Будда немесе Будда Шакьямуни (санскр. गौतमबुद्धः सिद्धार्थ शाक्यमुनि) — аңызға әйгілі үнді діни ағартушысы, рухани ұстазы б. з. д. 563 дан б. з. д. 483 жылдарға дейін өмір сүрген. Көненің жеті буддһасының бірі.
Туғанда ата-анасы Сиддхаттха Готама (пали); Сиддхартха Гаутама (санскрит) — «Готамы ұрпағы» деген ат берген, («мақсатына жететін» деген мағынада), кейіннен Будда («Оянған, Жеткен») деген есіммен белгілі болды. Оны Сакьямуни депте атайды, немесе Шакьямуни — «Сакья әулетінің ғұламасы» (Сакья тибет буддһа ағымымен шатастырмаңыз) немесе Татха́гата (санскрит तथागत, «Барыпкелген»). Гәутама Махавираның құрдасы.
Орта ғасырларда Буддһа кейіңгі үнді Пураналарында ( мысалға Бхагавата-пурана) Балараманың, орнына Вишну құдайының аватары.