Геометриялық торап

Анықтама

Геометриялық торап - түсіріс торабының нүктелер жүйесі; олардың планшеттегі орындары мензула мен кип- регельдің көмегімен, графикалық әдіспен тура және кері қиылыстыруларды тізбектеп қолданумен анықталады. Геометриялық торапты құру үшін негіз — геодезиялық пункттер. Геометриялық торапты құру триангуляцияға ұқсас, айырмашылығы — үшбұрыштар жүйесі планшегге графикалық әдіспен жасалады. Нүктелердің биіктіктері тригонометриялық нивелирлеумен, вертикаль бұрыштарды кипрегельмен өлшеу арқылы анықталады. Нүктелер арасындағы қашықтық планшеттен масштабты ескеріп алынады. Геометриялық торап нүкгелері биіктігінің ақырғы мәндері жуықтау әдісімен немесе полигон әдісімен теңдестіру арқылы, үйлеспеушілікті кабырғалар ұзындықтарына пропорционал етіп таратып барып табады. Шамалы жеке телімдерді түсіру кезінде Геометриялық торап геодезиялық негізсіз дамуы мүмкін. Мұндай жағдайда телімде өлшеуіш таспамен базисті өлшей- ді де, оны түсіру масштабымен планшетке салады, содан соң базистің шеткі нүкте- лерінен тура қиылыстырумен Геометриялық тораптың бірінші нүктесін анықтайды. Кейін осы нүктені және базистің екі нүктесін пайдаланып, торапты бүкіл түсірілетін телімде дамытады. Планшет бірінші нүктеде буссоль бойынша бағдарланады.

Геометриялық тораптың дәлдігі

торап нүктелерінің пландық және биіктік координаталарының анықталу дәлдігі. Геометриялық торап триангуляцияға ұқсас болғанымен, ондағы үшбұрыштар тізбегі планшетте график түрінде анықталады, сондықтан олардыц пландық орындарының ең ақырғы мәндері полигондар тәсілімен тендестіріліп, дәлдігі жоғарылайды. Биіктік белгілерін анықтағаңда, вертикаль бұрыштар кипрегель арқылы дәлдікпен, ал нүктелер арасындағы арақашықтықтар планшеттің масштабына сәйкес 1:300 дәлдікпен анықталады.