Гнома

Гнома (көне грекше: γνώμη - пікір, түйін) — ықшамды түрде, ұйқастырып айтылған екі, немесе төрт тармақты өлеңмен келетін нақышты сөз. Араб, парсы, үнді әдебиеттерінде жиі кездеседі. Ежелгі грек, Рим поэзиясында да қолданылған. Кейін Еуропа әдебиетінде де өткір философиялық ой-тұжырымды қысқа қайырып айту үшін осы үлгі қолданылған.

Мысал үшін Абайдың Лермонтовтан аударған (түпнұсқасы Шиллердікі) мына бір шумақ өлеңін алуға болады.

Кең жайлау-жалғыз бесік жас балаға,

Алла асыраған бендесі аш бола ма?

Ержеткен соң сыймайсың кең дүниеге,

Тыныштық пен зар боларсың баспанаға.

Тағы қараңыз

• Апофегма
• Афоризм
• Этика