Емдік өсімдіктер
 | Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
 | Бұл мақалада еш сурет жоқ.
Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
Әріпдәрі[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Әріпдәрі- ерінгүлділер тұқымдас, көп жылдық өсімдік. Жапырақтары сабақты, жұмыртқа тәрізді сопақша келген, қысқа түктері болады. Сабағы төрт қырлы, биіктігі 60 сантиметрге
дейін жетеді. Гүлдері ірі. Маусымнан тамыз айына дейін гүлдейді. Құрғақ жайылымдарда, дөңесті қыраттарда, бұтақ арасында және орман ішінде өседі.
Химиялық құрамы: Шөпте ащы және илік заттар, стахидрин, бетоницин, холин алкалоидтары және эфир майы бар.
Қолданылуы: Дәрілік мақсатта оның гүлдей бастаған кезінде жиналған гүл шоқтарымен бірге шөптерін де пайдаланады. Әріпдәріні халық медицинасында тыныс жолының әр түрлі
қабынуларына, демікпеге, қан қақыратын асқынған өкпе туберкулезіне, невроз ауруына, бауыр, бүйрек ауруларына, шеменге, асқазан қабынуына, шаншуға және іш кебуге
қарсы және несеп жүргізетін, іш өткізетін дәрі ретінде қолданады. Әріпдәрі шөбінен жасалған қайнатындыны тері сыртындағы жараларды: шіріншіні венаның жаралы варикозды
кеңеюін және іріңдеп, көпке дейін жазылмайтын жараларды емдеуге қолданады. Әріпдәрі препараттарын дәрі ретінде суық тигенде, салданып ауырғанда, сондай-ақ құяң кезінді
ішеді.
Сармала[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Бұл- крест гүлділер тұқымдас, сұрғылт жасыл түсті, бір жылдық өсімдік. Гүлдері ұсақ, бозғылт-сары. Жемісі- ұсақ дән. Биіктігі 25-80 сантиметр. Мамыр және тамыз
айларында гүлдейді. Қазақстанның көптеген аудандарында кездеседі. Бақшаларда, құрғақ алқаптармен жол жиектерінде өседі.
Химиялық құрамы: толық зерттелмеген. Белгілі деректерге қарағанда, дәндерінде синигрин тәрізді улы глюкозид бар көрінеді.
Қолданылуы: Емдік мақсатқа өсімдік гүлдеген кезде жиналатын шөбі мен дәндерін пайдаланады. Сармала халық медицинасында кеңінен қолданылады. Ол несеп жүргізеді, ішек
құртын түсіреді. Қан тоқтатады және жарақатты жазады. Шөбінің тұнбасын іш өткенде, шеменге шалдыққанда, бүйрік пен өтке тас байлағанда, қан қақырғанда,
ішеді. Ол үшін 1 шай қасық шөбін бір жарым стакан қайнаған суға 2 сағат тұндырып сүзеді де, 1 ас қасықтан күніне 3 рет ас алдында ішеді.
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
1. М. Қожабеков .Г. Қожабекова. Дәрілік өсімдіктер. Алматы, «Қазақстан» 1982 жыл.