Ер Жасыбай

«Ер Жасыбай» – тарихи жыр.

XVIII ғасырда өмір сүрген батыр Жасыбайдың ерлігін баяндайды. Жасыбай – Орта жүз құрамындағы арғын тайпасының бәсентиін руынан шыққан атақты батыр, Олжабай батырдың досы. Халық арасында сақталған бір аңызда Ер Жасыбайдың жоңғар шапқыншылығына қарсы ұрыста жау оғынан қапылыста қаза тапқаны туралы айтылады. «Ер Жасыбай» жырын 1939 ж. Ә.Х.Марғұлан Павлодар облысындағы Екібастұз қаласының тұрғынынан (аты-жөні белгісіз) жазып алған. Көлемі 850 жол. Жыр Жасыбай мен әкесі Тұяқтың жоңғарларға қарсы ұрысын суреттеуден басталады, осы шайқаста ауыр жараланған Тұяқ қаза болар алдында баласына інісі Темірді тауып алуды аманат етеді. Еліне қайтқан Жасыбай Қарабайдың құлы болып жүрген інісі Темірді іздеп тауып, босатып алады. Жыр Жасыбайдың қалыңдық іздеп жолға шығуымен аяқталады. «Ер Жасыбай» жыры қазақ халқының жоңғарларға қарсы күресінің бір кезеңін суреттейді. Негізгі идеясы – туған жерді жат жерлік басқыншылардан қорғау, елдік пен ерлікті дәріптеу. Қазіргі Павлодар облысының Баянауыл ауданында Жасыбай көлі, Жасыбай асуы деген жерлер бар. Жасыбай батыр жерленген деген бейіт сол асудың үстінде. Жыр қолжазбасы Алматы қаласындағы Орталық ғылыми кітапхананың қолжазбалар қорында сақтаулы тұр.^[1]