Есенгелді Жанғабылұлы

Есенгелді Жанғабылұлы (т —ө.ж.б.) — батыр, Исатай Тайманұлының оққағары. Тегі беріш руының Жайық атасынан. 1837 ж. Жасқұс шайқасына қатысқан, ол туралы Ы. Шөрекұлының белгілі дастанында «Есенгелді, Құсқара, Есенаман, Шекшекей, Балуан Тәни қасында, Қожахмет, Қалдыбай, әскердің түсті алдына-ай» деп жырланады. Көтеріліс тарихын баяндайтын құжаттарда патша әскерлері мен Баймағамбет сұлтан жасақтарының қуғынына түскен Исатаймен бірге 1837 ж. 29 қарашада Қаныш моласы жанындағы кеңеске қатысқаны, 12 желтоқсанда Жайықтың «бүхара бетіне» өткендігі деректеледі. Ысық батыры, көтеріліс тілеулестерінің бірі Шығанақтың үйінде (17-18 желтоқсан) Есенгелдінің күшін сынатып, Исатайды «Қырық батырым — бір төбе, Есенгелдім — бір төбе. Бір өзінде қырық кісінің күші бар» деген сөзі ел аузында сақталған. Есенгелді Ақбұлақ соғысында қаза табады. Оның жалғыз ұлы — Байбосын (Байболсын) 1837 ж. 24 желтоқсанда Баймағамбет сұлтан жасақтарының қолына түсіп, әскери сот шешімімен жер аударылады. Байбосыннан қалған Болдық атты жалғыз қызды үлкендер «әкелері айырылмас дос еді» деп, Исатайдың кіші ұлы Әлпиярға қосады.