Жазық тікбұрышты координат

Жазық тікбұрышты координат — координат білік осьтері деп аталатын екі озара перпендикуляр сызыктардын қиылысу нүктесі (тік білік — икс, көлденең білік — игрек). Топографияда жазық тікбұрышты координат қолданудың кейбір ерекшеліктері бар. Бүкіл жер беті меридианмен шектелген 2 тең бөлікке бөлінген. Оның бойлығынын айырмасы 6°,ол аймактың координаты деп аталады. Оның есебі Гринвич меридианынан шығысқа карай 1-ші нөмірден 60-қа дейін жүргізіледі. Әрбір мұндай аймақта координаттың тік білігі (ось X) ретінде меридиан білігі алынады, ал көлденең білік (ось У) ретінде барлық аймақта экватор сызығы алынады. Меридиан білігінің экватормен киылысуы әрбір аймақ координатының басы болып есептеледі.

• X координатының мәні (солтүстікке), У сызығынан экватордан жоғары қарай оң болып, ал одан төмен болса, теріс болып есептеледі. У координатының мәні (шығысқа), X сызығынан (меридиан білігінен) оңға қарай оң, ал солға (батысқа карай) теріс болып есептеледі. Координаттарды аныктау оны жазыққа (картаға), шаршы торға түсіргенде айтарлықтай оңайланады, оның сызықтары координат біліктеріне параллель болады. Осындай торды координаттық (километрлік) тор деп атайды.