Жануарлар экологиясы

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Жануарлар экологиясы– экологияның бір саласы. Бұл салада экожүйедегі популяцияның тіршілік ету заңдылықтарын анықтап, жануарлардың қоршаған ортаға бейімделуі зерттеледі. Қоршаған ортада болып жатқан антропогендік факторлар – жануарлар тіршілігін өзгертіп, тіпті кейбір түрлерінің жойылып кетуіне әкеледі. Қоршаған ортаға адамның тигізген іс-әрекетінің нәтижесінде, сондай-ақ технологиялық қалдықтар мен радиоактивтік заттардың, әр түрлі табиғатта болып жатқан апаттардың әсерінен ауа, ландшафт құрамының бұзылуы, топырақтың ластануы – жануарлар әлемі мен өсімдіктер дүниесіне елеулі өзгерістер әкеледі. Мыс., 20 ғ-дың 50-жылдарындағы Қазақстандағы тың және тыңайған жерлерді игеру нәтижесінде сол аймақта тіршілік ететін омыртқасыз жануарлардың 70%-ы жойылып кетті. 20 ғ-дың 60-жылдарынан бастап, Арал теңізінің тартылуына байланысты бағалы балықтар (сазан, қаяз, ақмарқа, т.б.) құрып кетті. 1999 – 2000 ж. Каспий теңізіне өндіріс қалдықтарының төгілуі Каспий итбалығының жаппай қырылуына әкелді. Омыртқалы жануарлардың 136 түрі және омыртқасыз жануарлардың 96 түрі Қазақстанның «Қызыл кітабына» енгізілген (1996; 2006). Осыған орай жануарлар экологиясы – қазіргі заманның бірден-бір актуальды проблемаларының бірі. Жануарлар экологиясы саласындағы зерттеулермен Қазақстан ғылым академиясының Зоология ғылыми зерттеу институты, ҚазҰУ-дың, Қарағанды, Алматы мемлекеттік университеттерінің, Қазақ мемлекеттік аграрлы университетінің арнайы кафедралары шұғылданады.‎