Жарлы (өзен, Қарағанды облысы)
| Жарлы өзені | |
|---|---|
| Сипаттамасы | |
| Ұзындығы | 156 км |
| Су алабының ауданы |
5660 км² |
| Су алабы | Қарасор көлі |
| Су ағысы | |
| Бастауы | Бұйратас тауы |
| Сағасы | Саумалкөл |
| • Координаттары | 49°43′10″ с. е. 74°57′37″ ш. б. / 49.71944° с. е. 74.96028° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 49°43′10″ с. е. 74°57′37″ ш. б. / 49.71944° с. е. 74.96028° ш. б. (G) (O) (Я) |
| Орналасуы | |
| Ел |  Қазақстан
|
| Аймақ | Қарағанды облысының Қарқаралы ауданы |
Басқа мағыналар үшін Жарлы деген бетті қараңыз.Жарлы өзені – Қарасор көлі алабындағы өзен.
Географиялық орны[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Қарағанды облысы Қарқаралы ауданы жерімен ағып өтеді. Ұзындығы 156 км, су жиналатын алабы 5660 км2.
Бастауы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Ертіс-Балқаш суайрығындағы Бұйратас тауының оңтүстік беткейіндегі бұлақтардан басталып, Қарасордың батысындағы Саумалкөлге жетпей тартылып қалады.
Гидрологиясы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Жылдық орташа су ағыны 0,32 м3/с. Жоғарғы ағысында Ащыөзек, Ақтас, Көктал (Милыбұлақ ауылынан төмен), ал Ақшоқы ауылынан кейін Жарлы аталады. Жоғарғы ағысының жағасы бұйратты, тік сайлы. Түбі шоңғалды, арнасы тар, ағысы қатты. Орта және төменгі ағыстары жазыққа шыққаннан кейін аңғары тегістеліп, арнасы кеңейіп, жайылмасы ұлғаяды. Көптеген қарасулар, иірімдер пайда болады, көп жерінің жағалары жарлы келеді. Негізінен жер асты, қар, жаңбыр суымен толығады. Қарашада қатып, сәуірде мұзы ериді. Қар көп жауған жылдары өзен тасиды. Бұл кезде жылдық ағынның 73 — 75%-і өтеді. Жайылмаларын (ені 5 — 6 км-ге жететін) су басып, жазда бітік шалғын шығады. Жағасында тал, шілік, т.б. бұталар өседі. Өзеннің жоғарғы, орта бөліктерінің суы тұщы, төменгі ағысында кермектене бастайды. Аңғары жайылым, жайылмасы шабындық ретінде пайдаланылады. Жарлыға ұзындығы 10 км-ден асатын 11 сала келіп құяды. Ірілері: Айтбайсай, Сырым, Дөненбай, Ежебай, Қарасу.[1]