Жарын

Жарын
иудей жарыны
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Өсімдіктер Бөлімі: Гүлді өсімдіктер Табы: Қос жарнақтылар (unranked) Core eudicots Сабы: Rosales Тұқымдасы: Urticaceae Тегі: Parietaria L.
Species
See text

Жарын, париетерая (Parіetarіa) – қалақайлар тұқымдасына жататын бір және көп жылдық шөптесін өсімдіктер туысы.

Қазақстанда таулы аймақтардың тасты, тастақты, жартасты жерлерінде, көлеңкелі, ылғалды жерлерде, сай-сала жағалауларында өсетін 4 түрі (сырдария жарыны, ұсақгүлді жарын, серб жарыны, иудей жарыны) бар. Олардың биіктігі 5 – 50 см, сабақтары түзу кейде бұтақты. Жапырақтары қандауыр немесе жұмыртқа тәрізді. Гүлдері әр түрлі: дара немесе аралас жынысты гүлшоғырлары жапырақ қолтығынан шоқтанып шығады; қос жынысты гүлдерінің гүлсерігі төрт бөлікті, түбі біріккен. Аталығы 4, үрме тозаңды, аналық гүлінің гүлсерігі түтікті, жоғарғы жағы төрт тісті. Сәуірден тамыз айларына дейін гүлдеп, жемістенеді. Жемісі – домалақ жаңғақша. Сырдария жарыны Қаратаудың эндемі болып саналады.