Жатыс шкаласы

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Жатыс шкаласы - ылди құлдилығын немесе ылдидағы бағыт бойынша таңдалған сызықтың еңіс бұрышын анықтау графигі. Жатыс шкаласы 1:200 ООО және одан ірірек масштабтардағы топографиялық карталардың әрбір бетінде салынады. Жатыс шкаласының горизонталь табаны еңіс бұрыштарының осі болады, онда бұрыш Г-пен еркін таңдалған ұзындық кесіндімен бейнеленеді. Осы оське перпендикуляр бойынша мәлім картаның масштабында жатые шамалары салынады. Олар жазылған еңіс бұрыштарына және шкалада көрсетілген жер бедері қимасының биіктігіне, яғни шектес жіңішке және қалындатылған шектес горизонтальдардың биіктік мәндерінің айырымына сәйкес болады. Сызықтың еңіс бұрышын анықтау үшін циркульмен немесе берілген бағыт бойынша горизонтальдар арасындағы қашықтықты қағазбен алу қажет. Сонда биіктіктер мәндерінің айырымы Жатыс шкаласында жазылған қима биіктігіне тең болады да, шкаладан осы қашықтықка тең ізделіп отырған еңіс бұрышын алады.[1]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Қазақ тілі термиңдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: География және геодезия. — Алматы: "Мектеп" баспасы, 2007. — 264 бет. ISBN 9965-36-367-6