Желпуіш қанаттылар

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Желпуіш қанаттылар
Қазбалық ауқымы: 125–0 Ma Middle Cretaceous - recent


Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Жануарлар
Жамағаты: Буынаяқтылар
Табы: Жәндіктер
Сабы: Strepsiptera
Kirby, 1813
Тұқымдастары

Bahiaxenidae
Bohartillidae
Callipharixenidae
Corioxenidae
Cretostylopidae
Elenchidae
Halictophagidae
Mengeidae
Mengenillidae
Myrmecolacidae
Protoxenidae
Stylopidae

Желпуіш қанаттылар (лат. Strepsiptera) – жәндіктердің бір отряды. Жер шарында кең тараған 300-ге жуық түрі белгілі. Желпуіш қанаттылардың алдыңғы қанаттары редукцияға ұшыраған, ал артқы қанаттары ауқымды, жайған кезде желпуішке ұқсайды, атауы осыған байланысты қойылған. Дене тұрқы 2 — 2,5 см, тропиктік түрінікі 3 см-дей. Бұлар тез қозғалады, денесі сегменттелген, 3 жұп аяғы бар. Толық түрленіп дамиды. Дернәсілдері иесінің денесінде қуыршаққа айналып, одан шыққан еркек дарабастары ұшып кетеді де, ұрғашылары иесінің денесінде қалып қояды. 3 күндей тіршілік етеді. Бұлар жарғақ қанаттылар, қандалалар, тік қанаттылар, цикадалар және тікен құйрықтылардың паразиті болып саналады. Дамуы — желпуіш мұртты қоңыздарға ұқсас болғандықтан бір зерттеушілер оларды туыс деп қараса, екіншілері жарғақ қанаттылар отрядына жатқызады.[1]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Қазақ энциклопедиясы,3 том