Жирен майдажелек
Жирен майдажелек – астралылар тұқымдасының майдажелек туысына жататын өсімдік. Қазақстандық 32 турдің ішіндегі ең ашық түсті және тиімдісі.Шашыранқы түрде кездеседі,шілік құрмайды.Шөптесін көпжылдық бұтақтанған,қысқа,тік сабақты,биіктігі 50 см-ге дейін.Сабақ түбіндегі жапырақтар ұзын сағақты, созыңқы қандауырша,сабағындағылары жіңішкелеу,кең сағақты ең жоғарыдағылары отырынқы,гүлшоғыры осы тұқымдастың барлығына тән себет.Әдетте жалғыз,ірі,диаметрі 4 см,жапырақшалары ширатылған,көп санды,жіңішке,ұзындығына тең.Шеткі гүлдер аналық жіңішке үш қатарға орналасқан,ортаңғылары қосжынысты,түтікті.Ұш жағында бес тісшесі бар.Гүлшоғырының түсі ашық қызғылт сары.Құрақтың жаңа көгінде әдемі көрінеді.Тұқымшылары көп санды.Ұсақ жоғарғы жағында екі қатар айдарымен қамтылған,желмен тез таралады.Бағалы сәндік өсімдік.
Өсетін жерлері[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Орман белдеуінің жоғарғы бөлігін және солтүстік Тянь-Шаньмен,Жоңғар-Алатауының биік тауларында кең тараған.Субальпі және альпі құрғақ шалғындықтарында,шыршалы ормандарда,төселмелі аршалар арасында өседі.
Гүлдейтін кезеңі[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Майда желек маусымнан қыркүйекке дейін гүлдейді,тамыз-қыркүйекте жеміс салады.
Өсірілуі[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Көптен бері мәдени турде өсіріліп келеді.Тұқыммен жақсы көбейеді.Өздігінен себіліп,қаулай өседі.