Жоба:Инкубатор/Ерғалиев Зәкәрия

Ағартушы, халық ұстазы, қазақ әліпбиін тұңғыш жасағандардың бірі Зәкәрия Ерғалиев, 1889 жылы қазіргі Батыс Қазақстан облысы Бөкей ордасы ауданындағы Тереңқұдық ауылында дүниеге келген. Алғашқы сауатын ауыл молдасынан ашқан. Кейін Қазан қаласындағы «Мұхаммадия» татар медресесіне оқуға түсіп, аталған оқу мекемесін 1912 жылы тәмамдайды. Кеңес үкіметі орнағанға дейін Орал облысының Жәнібек, Жалпақтал, Тайпақ аудандарының мектептерінде ұстаздық қызмет атқарған. Зәкәрия Ерғалиев жаңа билік орнаған соң да өзінің білім жолындағы қызметін жалғастырған. Ол 1921 жылы Бөкей губерниялық оқу бөлімінің мұғалімдер курсын бітірген. 23 жасынан бастап жиырма сегіз жыл бойы ұстаздық қызметін үздіксіз атқарған. Зәкәрия Ерғалиев «Мұхаммадия» медресесінде оқып жүріп, 21 жасында «Қазақ әліппесі» оқу құралын жазып, оны 1910 жылы Қазан қаласында баспадан шығарған. Оқу құралының мазмұны жөнінде бізге тарихшы З.Тұрарбековтің мақаласы біраз ақпарат береді. Ғалымның жазуынша, «Қазақ әліппесі» араб әрпімен жазылған. Кітаптың алғашқы 30 сабағы араб әріптерінің жазылу тәртібін түсіндіруге арналған. Одан кейінгі сабақтар оқушыларға білім, өнер, тұрмыс мәселелерінен, ғылым салаларынан алғашқы мәліметтер беретін мақала, әңгіме түрінде берілген. Мысалы, «Балаларға біраз насихат» деген ғақлияда шәкіртті жалқаулықтан арылып, білім кәусарынан сусындауға шақырады. Келесі бір мақала тарих ғылымының мән-маңызын түсіндіреді. Тағы бір мақалада жыл, ай аттары, бір айдағы тәулік саны, мүшел жылдарын санау тәртібі баяндалған. Оқу құралы тек жалпы сауаттылықты үйретуге ғана бағытталмаған, онда тәлім-тәрбие негіздері, еңбекке баулу, ғибратты әңгімелер, мәдени және тарихи таным негіздері, ғылымның түрлі салалары туралы мәліметтер кеңінен қамтылған. Зәкәрия Ерғалиевтің «Қазақ әліппесі» талай ауыл жеткіншектерінің сауатын ашқан білім кәусарына айналғаны сөзсіз. Отыз жылға жуық ұстаздық қызметінен тыс Зәкәрия Ерғалиев аймақта баспа ісін жандандыруға, халықтың көзі мен құлағына айналған мерзімді басылымның дамуына өз үлесін қосқан. Ол ғылым-білім жолындағы үзеңгілес серіктерімен қатар Бөкей ордасындағы мерзімді басылымдардың жандануына атсалысты. Батыс өңірдің белгілі қоғам қайраткерлері, публицист әрі белсенді азаматтары Ғұмар Қараш, Ғабдол-Ғазиз Мұсағалиев, Мұстафа Көкебаев, Халел Есенбаевтармен қатар «Дұрыстық жолы», «Хабар-Известия» және «Киргизская правда» газеттерінде еңбек етті. 1957 жылы қайтыс болған.https://bilimdinews.kz/?p=113886&ysclid=ls0n6y41od959212771