Жыланбалықтәрізділер

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Жыланбалықтәрізділер
Қазбалық ауқымы: Cretaceous–Recent
Anguilla rostrata
Anguilla rostrata
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Жануарлар
Жамағаты: Хордалылар
Ұлы табы: Сүйекті балықтар
Табы: Қауырсын қанаттылар
Кіші табы: Neopterygii
Ықшам табы: Teleostei
Ұлы сабы: Elopomorpha
Сабы: Anguilliformes
L. S. Berg, 1943
Suborders

Anguilloidei
Congroidei
Nemichthyoidei
Synaphobranchoidei

Жыланбалықтәрізділер (лат. Аnguіllіformes) – сүйекті балықтардың бір отряды. Қазба қалдықтары бор кезеңінен сақталған.

Жыланбалықтәрізділердің 23 тұқымдасына бірігетін 350-дей түрі бар. Бұлардың көпшілігі тропиктік және субтропиктік теңіздерде (кейбір түрі теңіздің ең терең жерінде) тіршілік етеді. Аnguіllіdae тұқымдасының өкілдері ғана тұщы суларда кездеседі. Жыланбалықтәрізділердің денесінің ұзындығы 10 см-ден 3 м-ге дейін, салмағы 15 г-нан – 65 кг-ға дейін болады. Көпшілік түрінде жұмсақ, тікенексіз ұзын арқа және құйрық асты (аналь) қанаттары құйрық қанаттарымен бірігіп кеткен. Қазіргі Жыланбалықтәрізділердің құрсақ қанаты болмайды (осыған байланысты бұларды аяқсыздар деп те атайды). Желбезек саңылауы кішкентай. Құйрық қанаты үстіңгі-астыңғы қалақшаға бөлінбеген. Қабыршағы өте ұсақ, терісі қалың, шырышты келеді. Суда және теңіздің ең терең жерінде жылан сияқты қозғалады. Түрлену арқылы көбейеді. Жапырақ тәрізді мөлдір дернәсілі(лептоцефал) ересек дарабасына (особь) мүлдем ұқсамайды. Бұлардың көпшілігінің қанының құрамында ихтиотоксин деген улы зат болады. Қазақстанда Каспий теңізініңсолтүстігі мен Жайық өзенінің сағаларында сирек те болса кездесіп қалатын – кәдімгі жыланбалық (Аnguіlla anguіlla) деген бір түрі бар. Бұлар дымқыл ауалы, сусыз жерлерде 36 сағатқа дейін тіршілік ете алады. Күндіз тығылып жатып, түнде ғана қоректенеді. Ересек дарабастары бір-ақ рет уылдырық шашады да, өліп қалады. Жыланбалықтәрізділер негізінен жыртқыш балықтар. Көптеген түрі кәсіптік балық ретінде ауланады.[1]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Қазақ Энциклопедиясы