Жылдық қабат

ЖЫЛДЫҚ ҚАБАТ, жылдық сақина – 1) өсімдікте ағаш сүрегінің өсу аймағы. Бұл оның құрамындағы камбийдің (ашық тұқымды және қос жарнақты өсімдіктер сабағы мен тамырындағы түзуші ұлпа) жыл маусымына (жылы, суық кезең) байланысты өзгеруінен пайда болады. Жылдық қабат қоңыржай және салқын аймақта өсетін ағаш діңінің, бұтағының, тамырының көлденең кесіндісінен айқын байқалады және ол бір вегетацация кезеңді көрсетеді. Көктемде не жаз басында камбийден түзілген ағаш сүрегінің вегетация кезеңнің 2-жартысында пайда болған сүректен айырмашылығы болады. Ерте пайда болған сүрек жұмсақ, ашық түсті, клеткаларының қабырғасы жұқа, кең қуысты, ал кейінгісі қатты, қоңыр, клеткаларының қабырғасы қалың, қуысы тар болады. Келесі вегетация кезеңде пайда болған Жылдық қабатта айқын көрінеді. Тамыр мойнынан көлденең кесілген ағаш діңіндегі Жылдық қабатты санап, өсімдіктің жасын айырады; 2) жануарларда кейбір тіндерде жыл сайын пайда болатын және ұзақ сақталатын өзгерістер. Бұл да жыл маусымы бойынша зат алмасу процесіне байланысты. Мұндай Жылдық қабат балық қабыршағында, моллюскілердің бақалшағында, кальмардың мүйізденген тұмсығында, балықтың, қосмекенділердің, бауырымен жорғалаушылардың жалпақ бас сүйектерінде, сүтқоректілердің тырнағында, т.б. тіндерінде пайда болады. Жылдық қабаттардың санына қарай жануардың жасы айқындалады.