Жылу машиналары

Адам және машиналар

Қазіргі заманда адам күнделікті өмірде көптеген түрлі - түрлі машиналармен кездеседі. Жер бетіндегі машиналардың көп болғандыығы соншалықты, енді олардың қоршаған ортаға келтіретін зияны үлкен алаң туғыза бастады. Неліктен жылдан- жылға әр түрлі машиналарды өндіру кемімейді, тек қана өседі? Машиналар үй салуға, егінді сеуіп жинауға, өнімдерді өңдеуге, киңм тңгуге, жердің кез келген қаласына жетуге, тіпті ғарышқа шығуға көмектеседі, сол себепті адам машин өндіруді тоқтатпайды. Кез келген машина жұмыс істеу үшін энергия қажет. Қазіргі адам орташа есеппен күніне 150МДж энергия жұмсайды. Бұл энергия 15 тонна жүкті 1 километр биіктікке көтеруге жетеді. Ал мұндай жұмысты бір тәулікте істеу үшін кемінде мың адам керек. Сонымен адамға қазіргі заманғы ыңғайды тудыру үшін, бір адамға мың адамның жұмысын істейтін сан алуан, әр түрлі машиналар қажет. Машиналар жұмыс істеу үшін қажетті энергиясының 90%- ын қазір химиялық отын, мұнай, көмір, газ жағу арқылы алынады.

Жылу машиналары

Отынның ішкі энергиясын механикалық энергияға айналдыратын машиналарды жылу машиналары деп атайды.

Механикалық энергияны әрі қарай электр және басқа кез келген энергия түрлеріне айналдыруға болады.

Қазіргі жылу машиналардың көбінде механикалық жұмысты қыздырылған газ ұлғайғанда жасайды. Осы газ жұмыс денесі деп аталады. Автомобиль қозғалтқышында жұмыс денесі- ауа, жылу бу турбиналық станцияларда - судың буы.

Жұмыс денесі қыздырғыштан Q жылу мөлшерін алып көлемін ұлғайтқанда, механикаық жұмыс жасайды. Мысалы, Автомобиль қозғалтықышының цилиндріндегі ауаның қызуы осы цилиндрдің ішінде бензин жағу арқылы өтеді.