Жұптылық

Жұптылық – микробөлшектер (молекулалар, атомдар, атом ядролары, элементар бөлшектер) күйлері толқындық функцияларының () айналық шағылуға (кеңістіктік инверсияға) қарағандағы симметриялық қасиеттерін бейнелейтін кванттық механикалық сипаттамасы. Күшті және электрмагниттік өзара әсерлерден болатын процестерде Жұптылықтың сақталу заңы орындалады. Ал әлсіз өзара әсерден болатын (мысалы, ядроның бета-ыдырауы, т.б.) процестерде Жұптылықтың сақталу заңы орындалмайды (орындалса да жуық түрде). Л.Д. Ландау жүйенің барлық бөлшектері антибөлшектермен ауыстырылған кезде жүретін айналық шағылуды комбинациялық инверсия деп атады. Егер кеңістікте айналу шағылуы орындалса, онда не Жұптылықтың сақталу заңы дәл орындалады, не комбинациялық инверсия кезіндегі инварианттылық сақталады. Бұл мәселе топтар теориясының әдісімен дәлелденеді. Жұптылықтың сақталу заңы орындалғанда Жұптылық +1-ге не –1-ге тең мән алады. Кванттық теорияда Жұптылық микробөлшектердің негізгі және қозған күйлерін сипаттайтын шама болып есептеледі. Айналық шағылуға қатысты нақты (реал) кеңістіктің симметриясы туралы мәселе Жұптылық ұғымымен тығыз байланысты.